Bài giảng Siêu âm khớp gối

Siêu âm khớp gối
Giáo sư James Teh
Đại học Oxford
Giới thiệu
• Siêu âm khớp gối đã mở ra các lĩnh vực mới
• Độ phân giải mô mềm tinh tế
• Khảo sát đa mặt phẳng
• Đánh giá được tình trạng mạch máu
• Khảo sát động
• Trường chiếu mở rộng gúp tăng khả năng khảo sát
• Dẫn đường trong can thiệp
Kỹ thuật
• Khảo sát trực tiếp
• Đề nghị bệnh nhân chỉ đến vùng có triệu chứng
• Xem xét 4 vùng chính
Phía trước Cơ chế duỗi (trong chấn thương)
Phía trong Dây chằng bên, sụn chêm
Phía ngoài Dây chằng bên, sụn chêm
Phía sau Nang Baker, bó mạch thần kinh
Vùng gối trước
• Bao hoạt dịch trên
xương bánh chè
• Phức hợp tứ đầu
• Xương bánh chè
• Dây chằng bánh chè
• Lồi củ chày
• Khoang mỡ Hoffa
Giải phẫu bình thường
Viêm màng hoạt dịch khớp gối
Các lớp cơ tứ đầu
Cấu trúc ba lớp
• Lớp nông: cơ thẳng đùi
• Lớp giữa: cơ rộng ngoài, cơ rộng trong
• Lớp sâu: cơ rộng giữa
RF: cơ thẳng đùi, VM+VL: cơ rộng trong và
ngoài
VI: cơ rộng giữa
Patella: Xương bánh chè
Rách cơ tứ đầu
Rách cơ tứ đầu
• Tuổi trung niên
• Ngay trên chỗ bám
• Dịch trước xương bánh
chè
• Co rút cơ tứ đầu
• Giả u
Rách bán phần cơ tứ đầu
RF: cơ thẳng đùi
P: xương bánh chè
Rách toàn bộ cơ tứ đầu
QT: gân cơ tứ đầu đùi
P: xương bánh chè
• Viêm bao hoạt dịch 
trước xương bánh chè
• Dấu hiệu khớp gối của
người giúp việc
• Chấn thương kín
• Vết thương hở
• Kèm theo viêm khớp
• Khối có thành phần cứng
Viêm bao hoạt dịch trước xương
bánh chè
xương
bánh chè
xương 
chày
Viêm bao hoạt dịch trước xương
bánh chè
Vùng gối trong
• Dây chằng bên trong
• Sụn chêm trong
• Nhóm gân chân ngỗng
• Mạc giữ bánh chè trong
Tổn thương dây chằng bên trong độ 2
• Grade 1 – kéo giãn
• Grade 2 – rách bán phần
• Grade 3 – rách toàn phần
Dây chằng bên trong
Tổn thương dây chằng bên trong độ 3
• Đứt hoàn toàn
• Mất liên tục
• Cơ co rút
Pelligrini-Stieda
Vôi hóa của dây chằng bên
trong = tổn thương cũ
Viêm bao hoạt dịch nhóm gân chân
ngỗng
Rách sụn chêm và siêu âm
• Azzoni et al Siêu âm có vai trò trong chẩn đoán
rách sụn chêm khớp gối không? Tạp chí siêu âm lâm
sàng 2002. tập 30; 8:472-6
321 bệnh nhân: độ nhạy 60%, độ đặc hiệu 21%
• Sandhu et al Siêu âm phân giải cao trong đánh giá
tổn thương sụn chêm. J Indian Med Assoc. tháng 1 
năm 2007 ;105(1):49-50, 52.
51 bệnh nhân: độ nhạy 100%, độ đặc hiệu 54%
Rách sụn chêm trong
• Sụn chêm tăng hồi âm
• Vết rách kéo dài tới bề mặt
• Vùng trung tâm khó quan sát
• Độ đặc hiệu tăng khi nhìn
thấy nang ở vùng này
Nang sụn chêm trong
Trật xương bánh chè
1. Lồi cầu ngoài xương đùi
2. Mặt trong xương bánh chè
3. Rách mạc giữa bánh chè trong
Trật xương bánh chè ra ngoài
Trật xương bánh chè ra ngoài
Vùng gối ngoài
• Sụn chêm ngoài
• Phức hợp dây chằng bên
(ngoài)
Nang sụn chêm ngoài
• Thường ở trong khoang mỡ Hoffa
• Liên tục với sụn chêm
• Có viêm màng hoạt dịch đi kèm theo
Hội chứng dải chậu chày
Hội chứng dải chậu chày
So sánh hai bên
Vùng gối sau
Nang Baker
Nang Baker
Kèm theo
• Tràn dịch
• Viêm khớp dạng thấp 60%
• Thoái hóa khớp 40%
• Rách sụn chêm 20%
• Cơ chế van
Miller et al Radiology, Vol 201, 247-250
Dấu hiệu bóng hội thoại
Nang Baker
• SM: cơ bán màng
• MG: cơ bụng chân trong
Kết luận
• Giải phẫu và bệnh lý luôn gắn liền với nhau
• Chú ý 4 vùng của khớp gối
• Sử dụng trường khảo sát mở rộng
• Kết hợp MRI và siêu âm