Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học - Bài 3: Tổ chức và thiết kế bảng hỏi

Tổ chức và thiết kế bảng hỏi 
Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và phát triển DEPOCEN 
Thiết kế một bảng hỏi hoàn chỉnh 
Các bước thiết kế bảng hỏi 
Điều tra thử 
Các phần chính 
Nguyên tắc thiết kế: ưu tiên đầu tiên là cho người trả lời, tiếp theo là phỏng vấn viên và cuối cùng là đội quản lý số liệu 
Các lưu ý khi thiết kế bảng hỏi 
Tiêu đề và lời giới thiệu về mục đích điều tra. 
Kiểu chữ 
Đánh số câu hỏi 
Chuẩn bị trước quá trình quản lý số liệu 
Trình bày các câu hỏi trong khổ giấy hoặc màn hình 
Kết thúc bảng hỏi: lời cảm ơn 
Thiết kế bảng hỏi hoàn chỉnh 
Kiến thức bổ sung về sự khác nhau giữa bảng hỏi trình bày trên máy và trên giấy: 
Ưu điểm của BH trên máy: 1) tự động nhảy, 2) hạn chế khoảng cách giữa thực tế và câu trả lời 3) rút ngắn thời gian, 4) sử dụng dễ dàng hình ảnh, âm thanh, 5) tự động nhập số liệu 
Tuy nhiên: 1) trước khi phỏng vấn phải tiến hành đồng thời quá trình quản lý số liệu 2) Với các mẫu tương đối nhỏ thì chi phí của bh trên giấy nhỏ hơn. 
Thiết kế bảng hỏi hoàn chỉnh 
Quy trình thiết kế bảng hỏi gồm rất nhiều bước: 
Các bước: Phụ lục 3 
Các bước thiết kế bảng hỏi 
Điều tra thử 
Định nghĩa: Về bản chất, điều tra thử là một cuộc điều tra thu nhỏ của điều tra thực tế với mục tiêu trong tâm đặt vào việc chỉnh sửa bảng hỏi. 
Thời gian tiến hành điều tra: thể hiện ngay trong các bước thiết kế bảng hỏi. Điều tra thử lặp đi lặp lại cho tới khi hoàn chỉnh bảng hỏi 
Điều tra thử 
Mục đích nhằm: 
Xem xét những mục/ phần /câu hỏi nào cần giữ lại hoặc lược bỏ. 
- So sánh lựa chọn những phương án khác nhau trong một phần/một câu hỏi. 
Học hỏi kiến thức và kinh nghiệm của người được hỏi. 
Xác định các lỗi trong bảng hỏi: lỗi nghiên cứu, lỗi bước nhảy, lỗi trật tự câu, lỗi ngôn ngữ, lỗi phổ thông như chính tả hay cú pháp 
Điều tra thử 
Lưu ý khi điều tra: 
- Trước khi tiến hành kiểm tra thử, với bản dự thảo bảng hỏi hoàn chỉnh, nhóm nghiên cứu cần xác định lại rõ ràng : 
câu hỏi nghiên cứu, 
 xây dựng bảng mục đích của điều tra, 
đặc điểm đối tượng điều tra, 
các thông tin chủ chốt cần thu thập. 
  Các thông tin này cần được trình bày lại dưới dạng văn bản, cô đọng và dễ hiểu để nhóm điều tra thử có thể tham chiếu trong suốt quá trình điều tra thử nếu cần 
Điều tra thử 
Sử dụng kết quả của điều tra thử: Khuyến khích nên sử dụng kết quả của điều tra thử kể cả trong trường hợp có sự giới hạn về thời gian. 
+ Chỉ ra hạn chế trong câu hỏi về mặt phân tích. 
+ Ước tính lượng thời gian cho phỏng vấn 
+ Kiểm tra lại trật tự câu hỏi xem đã phù hợp chưa 
Điều tra thử 
7 nguyên tắc để có bảng hỏi tốt 
thế mạnh của ng/cứu survey là hỏi người trả lời về trải nghiệm của chính họ (firsthand); những việc họ đã làm, tình trạng hiện tại của họ, cảm nhận và nhận thức của họ. 
ngtắc 1a : cảnh giác khi hỏi về những thông tin chỉ có thể có được gián tiếp (secondhand) 
ngtắc 1b : cảnh giác với những câu hỏi giả định 
ngtắc 1c : cảnh giác khi hỏi về nguyên nhân 
ngtắc 1d : cảnh giác khi hỏi về giải pháp cho những vấn đề phức tạp 
Nguyên tắc 1: trải nghiệm thực 
Hỏi từng câu hỏi một 
Ngtắc 2a : tránh hỏi hai câu hỏi cùng lúc 
	Bạn có muốn giầu có và nổi tiếng không? 
Ngtắc 2b : tránh câu hỏi chứa giả định không chắc 
	Với tình trạng viện hiện nay bạn có cho rằng 
	chuyển khỏi viện là một ý kiến tốt? 
Ngtắc 2c : cảnh giác với câu hỏi có điều kiện ẩn 
	Trong 30 ngày qua sức khỏe của bạn có làm ảnh hưởng tới các hoạt 	động phải dùng sức chẳng hạn như bơi lội, đi bộ hay đi xe đạp hay 	không? 
Nguyên tắc 2: câu hỏi đơn 
Câu hỏi khảo sát phải sử dụng từ ngữ sao cho 
mọi người cùng trả lời một câu hỏi 
Ngtắc 3a : trong chừng mực có thể, từ ngữ trong câu hỏi phải được lựa chọn sao cho mọi người trả lời đều hiểu nghĩa của chúng một cách giống nhau. 
Ngtắc 3b : trong trường hợp từ ngữ hay thuật ngữ phải sử dụng có thể được hiểu khác nhau thì nên nêu 	định nghĩa cho mọi người trả lời. 
Ngtắc 3c : tham chiếu về thời gian trong câu hỏi phải rành mạch. Câu hỏi về sự cảm nhận và hành vi phải có tham chiếu thời gian. 
	Trong ngày bạn thường thấy mệt mọi như thế nào, luôn luôn, thường xuyên, thi thoảng, hiếm khi, không bao giờ? 
Ngtắc 3d : nếu vấn đề quan tâm là quá phức tạp để đưa vào trong một câu hỏi thì sử dụng câu hỏi bội. 
Nguyên tắc 3: đồng nghĩa 
Nếu cuộc khảo sát được thực hiện bởi điều tra viên, câu hỏi phải được viết với lời thoại hoàn chỉnh và phù hợp để khi điều tra viên đọc dứt câu hỏi như được viết, người trả lời đã được chuẩn bị đầy đủ để trả lời câu hỏi 
Ngtắc 4a : nếu có định nghĩa thì chúng phải được đưa ra trước khi câu hỏi được hỏi 
Ngtắc 4b : một câu hỏi nên kết thúc bằng chính câu hỏi đó. Nếu có những phương án trả lời thì chúng nên đặt ở phần cuối của câu hỏi. 
Nguyên tắc 4: lời thoại hoàn chỉnh 
Truyền đạt rõ tới tất cả người được hỏi dạng câu trả lời phù hợp đối với câu hỏi 
Bạn chuyển về khu phố này khi nào? 
Khi tôi 16 tuổi 
Ngay sau khi lập gia đình 
Năm 1982 
Bạn chuyển về khu phố này từ năm nào? 
Ngtắc 5a: chỉ rõ số phương án có thể chọn với câu hỏi có nhiều hơn một phương án trả lời 
	Trong 30 ngày qua bạn đã thực hiện loại hoạt động nào sau đây? 
Bơi lội 
Đi bộ hoặc chạy bộ 
Đạp xe đạp 
Tập trên máy tập trong nhà 
Nguyên tắc 5: truyền đạt 
Phiếu hỏi phải được thiết kế sao cho việc đọc câu hỏi, làm theo chỉ dẫn, và ghi câu trả lời được thực hiện càng dễ dàng càng tốt đối với cả người phỏng vấn và người được phỏng vấn. 
Thiết kế của phiếu điều tra được tiến hành bởi điều tra viên thường khác với phiếu được tự điền bởi người được hỏi 
Nguyên tắc 6: định dạng phiếu 
Phép đo sẽ tốt hơn nếu những người được phỏng vấn được giải thích về yêu cầu trả lời một cách nhất quán 
Nguyên tắc 7