Bài giảng Ngữ Văn Lớp 8 - Tiết 77: Văn học "Quê hương"

KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Đọc một khổ thơ trong bài thơ “ Nhớ rừng”? 
Phân tích khổ thơ 2- 3 trong bài thơ. Nêu những đặc 
sắc nghệ thuật được sử dụng trong văn bản “ Nhớ 
rừng”( 8đ).
Câu 2: Văn bản mà hôm nay chúng ta tìm hiểu là gì? 
Cảm nhận của em về văn bản này? ( 2đ)
Quê hương là 
chùm khế ngọt.
Cho con trèo hái 
mỗi ngày.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
1. Đọc (sgk/16-17)
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe
Những con cá tươi ngonb thân bạc trắng
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Nay xa cách làng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
 Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá.
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nữa ngày sông
Khi trời trong, gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt Trường 
Giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
1. Đọc (sgk/16-17)
2. Tác giả, tác phẩm
-Tế Hanh (1921-2009), ông đến với 
Thơ mới khi phong trào thơ đã có nhiều 
thành tựu.
-Tình yêu quê hương tha thiết là điểm 
nổi bật trong các sáng tác thơ của ông.
- Bài thơ được in trong tập “ Nghẹn 
ngào”(1939), sau in trong tập “Hoa niên” 
(1945).
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
1. Đọc (sgk/16-17)
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe
Những con cá tươi ngonb thân bạc trắng
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
Nay xa cách làng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
 Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá.
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nữa ngày sông
Khi trời trong, gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt Trường 
Giang
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió
Đọc và tìm hiểu từ khó.
Trai tráng
Tuấn mã
Ghe
-> trai trẻ, khoẻ mạnh
-> Ngựa khoẻ, phi nhanh
-> thuyền
* Bố cục:
Phần 1: (8 câu đầu): Giới thiệu chung về “làng tôi” 
và cảnh dân chài ra khơi.
Phần 2: (8 câu tiếp): Cảnh thuyền cá về bến.
Phần 3: (khổ cuối): Tình cảm của tác giả đốivới quê 
hương.
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nữa ngày sông
Khi trời trong, gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt Trường 
Giang
Cánh buồm giương to như mảnh hồn 
làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
- Thuyền: hăng hăng con tuấn 
mã: hình ảnh so sánh làm toát 
lên vẻ đẹp hùng tráng, mạnh 
mẽ của người dân lao động.
- Cánh buồm căng gió 
được so sánh với hồn làng: 
cái lớn lao, thiêng liêng -> 
sự gắn bó của người dân 
chài với nghề.
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
- Đây là một làng chài ven biển.
- Đoàn thuyền ra khơi khi thời tiết đẹp.
- Các từ: hăng, phăng, vượt, mạnh mẽ và 
nghệ thuật so sánh thể hiện khí thế dũng 
mãnh của con thuyền.
- Cánh buồm trắng quen thuộc bổng trở 
nên lớn lao, thiếng liêng, là linh hồn của 
làng chài.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG (Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
- Bức tranh lao động ồn ào, náo nhiệt, đầy 
niềm vui nhờ cá đầy ghe.
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
- Lời cảm tạ chân thành trời yên biển lặng.
- Hình ảnh người dân chài mạnh mẽ 
mang đậm hơi thở, mùi vị biển cả.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
- Bức tranh lao động ồn ào, náo nhiệt, đầy 
niềm vui nhờ cá đầy ghe.
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
- Lời cảm tạ chân thành trời yên biển lặng.
- Hình ảnh người dân chài mạnh mẽ 
mang đậm hơi thở, mùi vị biển cả.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
- Chiếc thuyền nghỉ ngơi sau một hành 
trình đầy vất vả.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG (Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
- Nước xanh, cá bạc, buồm vôi, con thuyền 
và nhớ nhất là mùi nồng mặn của biển cả.
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
- Lời cảm tạ chân thành trời yên biển lặng.
- Hình ảnh quê hương luôn gần gũi.
Nay xa cách làng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
 Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá
* Gắn bó với quê hương dù xa cách.
c. Nỗi nhớ của tác giả
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
Thảo luận ( Nhóm nhỏ- 3 phút) 
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
Bài thơ này có điểm nào giống và khác với 
những văn bản viết về quê hương mà em đã 
học? Hãy nêu những biện pháp nghệ thuật 
đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong văn 
bản này?
c. Nỗi nhớ của tác giả
 2. Nghệ thuật
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
- Tạo liên tưởng so sánh, nhân hóa 
độc đáo, lời thơ bay bổng, đầy cảm 
xúc.
- Sáng tạo hình ảnh cuộc sống lao 
động thơ mộng.
c. Nỗi nhớ của tác giả
 2. Nghệ thuật
- Sử dụng thể thơ tám chữ hiện 
đại, có những sáng tạo đổi mới.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG ( Tế Hanh)
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
c. Nỗi nhớ của tác giả
 2. Nghệ thuật
Bài thơ là lời bày tỏ của tác giả về 
một tình yêu tha thiết đối với quê 
hương làng biển.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG (Tế Hanh)
 3. Ý nghĩa
I- TÌM HIỂU CHUNG 
II-TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Giới thiệu về quê hương và 
cảnh dân chài bơi thuyền ra 
khơi đánh cá
b. Cảnh thuyền cá trở về 
bến
c. Nỗi nhớ của tác giả
 2. Nghệ thuật
Bài thơ là lời bày tỏ của tác giả về 
một tình yêu tha thiết đối với quê 
hương làng biển.
TIẾT 77 Văn học QUÊ HƯƠNG (Tế Hanh)
 3.Ý nghĩa
III. Tổng kết Ghi nhớ (sgk/18) 
Câu hỏi 
Câu 1: Đọc lại bài thơ và nêu cảm nhận của em về 
tình nyêu quê hương của tác giả?
Câu 2: Vẽ sơ đồ tư duy chốt lại kiến thưc văn bản?
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
*ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC NÀY
-Học thuộc bài thơ và nội dung phân tích.
- Làm phần luyện tập – Vẽ sơ đồ tư duy củng cố 
kiến thức bài học.
*ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC SAU
Soạn bài: Ngắm trăng-Đi đường
+ Học thơ, trả lời các câu hỏi trong SGK.
+ Tìm tư liệu về tác giả và tác phẩm.
+ Sưu tầm những bài thơ trong tập thơ “ Nhật kí trong tù” của 
Bác.