Bài giảng Ngữ Văn Lớp 6 - Bài: Truyện cổ tích "Ông lão đánh cá và con cá vàng"

1 
?Em hãy nêu ý nghĩa truyện cổ tích "Cây bút thần"? 
 - “Cây bút thần” là truyện cổ tích về nhân vật có tài năng 
kì lạ. Cây bút thần với những khả năng, sức mạnh kì diệu của 
nó là chi tiết tưởng tượng thần kì đặc sắc. Truyện thể hiện 
quan niệm của nhân dân về công lí, xã hội, về mục đích của tài 
năng nghệ thuật, đồng thời thể hiện ước mơ về những khả 
năng kì diệu của con người. 
?Chi tiết nào trong truyện làm em thích thú hơn cả ?Vì sao? 
2 
3 
BÀI MỚI 
 là một câu chuyện hết sức thú vị ! 
“Xưa có một ông già với vợ 
Sống bên bờ biển cả xanh xanh 
Xác xơ một túp lều tranh 
Băm ba năm trọn một mình bơ vơ 
Chồng chuyên đi quăng chài thả lưới 
Vợ ở nhà kéo sợi xe dây” 
 (HoàngTrung Thông dịch ) 
• Giới thiệu tác giả 
A. Puskin (1799-1837) 
- Nhà thơ Nga vĩ đại, tác giả của 
nhiều trường ca và truyện cổ tích tuyệt 
diệu. 
• Giới thiệu tác phẩm 
- Sáng tác năm 1833, được xây 
dựng từ một truyện cổ tích Nga quen 
thuộc nhưng có sự sáng tạo của 
Puskin. 
- Bản dịch trong SGK Ngữ văn 6 
của Vũ Đình Liên và Lê Trí Viễn qua 
tiếng Pháp. 
4 
(Truyện cổ tích của A. Puskin) i
5 
I. ĐỌC -HIỂU VĂN BẢN: 
 Giải thích từ khó : 
• Nông dân quèn: 
• Sinh phúc: 
• Trận lôi đình: 
• Bắt quàng làm họ: 
(Truyện cổ tích của A. Puskin) 
người dân cày tầm thường 
 không phải họ hàng mà 
cứ nhận là họ hàng 
mở lòng nhân từ 
 cơn giận dữ như sấm sét 
6 
 (Truyện cổ tích của A. Puskin) 
I. Đọc - hiểu văn bản 
- ông lão 
bắt được 
cá vàng, 
cá van xin 
thả ra, 
hứa đền 
ơn 
- mụ 
vợ đòi 
hỏi trả 
ơn 
(5 lần) 
- trở lại 
cuộc sống 
nghèo 
khổ với 
túp lều 
nát và 
máng lợn 
sứt mẻ 
- vợ 
chồng
ông 
lão 
sống 
trong 
túp 
lều 
7 
Văn bản tự sự
- hai vợ chồng ông lão sống trong túp lều nát 
- ông lão bắt được cá vàng 
- cá van xin thả ra, hứa đền ơn 
- mụ vợ đòi trả ơn (5 lần) 
- trở lại cuộc sống nghèo khổ  
 Mở 
 Thân 
 Kết 
Bố cục 
Ngôi 3 
Thứ tự kể xuôi 
(Truyện cổ tích của A. Puskin) 
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN : 
 Tóm tắt những sự việc chính: 
8 
I. Đọc -hiểu văn bản 
II. Tìm hiểu truyện 
1. Nhân vật ông lão 
 - Nghèo, sống trong túp lều nát trên bờ 
biển, làm ngề đánh cá 
- Tốt bụng, lương thiện, không tham lam 
(Truyện cổ tích của A. Puskin) 
 2. NHÂN VẬT MỤ VỢ 
- đòi cái máng 
- đòi cái nhà rộng 
- đòi làm "Nhất phẩm phu 
nhân" 
- đòi làm Nữ Hoàng 
- đòi làm Long Vương 
9 
Lặp, tăng tiến 
- mắng "đồ ngốc" 
- quát to "đồ ngu" 
- mắng như tát, "đồ ngu, ngốc" 
- giận dữ, tát"mày cãi à?" 
- nổi cơn thịnh nộ, sai người bắt 
Được 
voi đòi 
tiên 
Ăn cháo 
 đá bát 
đòi hỏi thái độ 
Lòng tham 
ngày càng 
lớn. 
Bội bạc 
ngày càng 
tăng. 
TÍNH CÁCH CỦA MỤ VỢ: 
• Tham lam vô độ: 
 - đòi hỏi từ vật chất (cái máng, cái nhà) đến danh vọng, 
quyền hành (Nhất phẩm phu nhân, Nữ hoàng, Long 
vương) từ thực ảo. 
 - lòng tham không ngừng tăng tiến, không bao giờ thoả 
mãn, vô lý 
10 
• Bội bạc, tàn nhẫn: 
 - không tỏ ra biết ơn, không hề tôn trọng chồng, sai phái, 
cáu bẳn, hoạnh hoẹ, quát nạt, mắng chửi, đánh đuổi, làm 
nhục... Mỗi lần thoả mãn lại bội bạc hơn vượt quá 
giới hạn. 
=> là người nông dân nhưng lại mang bản chất của giai 
cấp thống trị bóc lột ! 
11 
3. Nhân vật biển cả và cá vàng 
a. Biển cả: mang ý nghĩa ẩn dụ đại diện cho thái 
độ của nhân dân trước lòng tham ngày càng 
tăng của mụ vợ 
b. Cá vàng: đại diện cho những người biết nhớ 
ơn và đền ơn, sự công bằng trong việc trừng 
trị kẻ tham lam 
12 
13 
14 
S 
CỦNG CỐ 
15 
Nhân Vật 
mụ vợ 
Nếu được tự 
tay trừng trị mụ vợ 
em sẽ làm như 
thế nào?