Bài giảng Ngữ Văn Lớp 6 - Bài 2: Cây bút thần kì

Những sự việc chính: 
-Giới thiệu về Mã Lương và ước mơ của em. 
-Mã Lương được thần thưởng cho cây bút thần. 
-Mã Lương vẽ các sự vật trở thành vật thật,em vẽ cho người 
nghèo công cụ lao động. 
-Mã Lương bị tên địa chủ bắt vẽ theo ý muốn của hắn,em 
kiên quyết không vẽ,em trừng trị hắn và bỏ đi vùng khác. 
-Mã Lương sơ ý để lộ cây bút thần. 
-Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác. 
-Truyền tụng về Mã Lương. 
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN : 
1. Đọc và tìm hiểu nghĩa từ khó : 
2. Tìm hiểu văn bản : 
 a. Tóm tắt : 
a. Tóm tắt: 
 Mã Lương là một em bé thông 
minh nghèo khổ, say mê học 
vẽ, vẽ giỏi, ao ước có một cây 
bút vẽ. Em được thần thưởng 
cho cây bút thần. Có bút thần 
trong tay em vẽ các sự vật trở 
thành vật thật. Em vẽ cho 
người nghèo công cụ lao động. 
Việc đến tai tên địa chủ, em bị 
hắn bắt về vẽ theo ý hắn. Mã 
Lương kiên quyết không vẽ rồi 
trừng trị hắn và bỏ đi vùng 
khác. 
Những sự việc chính: 
-Giới thiệu về Mã Lương và 
ước mơ của em. 
-Mã Lương được thần thưởng 
cho cây bút thần. 
-Mã Lương vẽ các sự vật trở 
thành vật thật. Em vẽ cho 
người nghèo công cụ lao động. 
-Mã Lương bị tên địa chủ bắt 
vẽ theo ý muốn của hắn,em 
kiên quyết không vẽ,em trừng 
trị hắn và bỏ đi vùng khác. 
 a. Tóm tắt (tiếp theo): 
 Em vẽ tranh để kiếm sống, 
nhưng sơ ý để lộ tài năng. Vua 
biết được đã bắt em về vẽ theo 
ý muốn. Mã Lương chống lại 
nên bị bắt giam vào ngục. Vua 
cướp bút thần để vẽ nhưng 
không thành nên Mã Lương ra. 
Được thả, em vờ đồng ý, rồi vẽ 
biển, vẽ sóng to gió lớn trừng 
trị tên vua tham lam, độc ác. 
Sau đó, Mã Lương trở về với 
nhân dân, đem tài năng vẽ cho 
những người nghèo khổ. 
Những sự việc chính (tiếp 
theo) : 
-Mã Lương sơ ý để lộ cây bút 
thần. 
-Mã Lương dùng bút thần 
trừng trị tên vua độc ác. 
-Truyền tụng về Mã Lương. 
b. Bố cục : 
-Đoạn 1: từ đầu lấy làm lạ.=> Mã Lương học vẽ và có được bút thần. 
-Đoạn2 : vẽ cho thùng.=> Mã Lương vẽ cho những người nghèo khổ. 
-Đoạn 3: phóng như bay.=> Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa 
chủ. 
-Đoạn 4: hung dữ.=> Mã Lương dùng bút thần chống lại tên vua hung 
ác tham lam. 
-Đoạn 5: phần còn lại.=> Truyền tụng về Mã Lương và cây bút. 
a.Mở truyện : 
- Hoàn cảnh nhân vật Mã Lƣơng. 
b.Thân truyện : 
- Mã Lƣơng học vẽ, cụ già tặng cho Mã Lƣơng cây bút thần. 
- Mã Lƣơng đem tài năng phục vụ ngƣời nghèo. 
- Mã Lƣơng dùng cây bút thần trừng trị tên địa chủ và tên vua hung 
ác. 
c. Kết truyện : 
- Mã Lƣơng sống mãi trong lòng dân. 
II. Phân tích : 
 1. Nhân vật Mã Lƣơng : 
Hoàn cảnh : 
- Cha mẹ mất sớm. 
- Tự lao động, chặt củi, cắt cỏ, kiếm ăn. 
- Thích học vẽ từ nhỏ. 
- Lấy que vạch xuống đất, nhúng tay xuống nước để vẽ. 
- Chăm chỉ tập vẽ. 
- Vẽ giống như thật. 
- Nghèo không có tiền mua bút nên mơ ước có cây bút vẽ. 
=> Mã Lƣơng có cuộc sống vất vả, cha mẹ mất sớm, 
sống tự lập, say mê vẽ, cần cù. 
Mã Lương có hoàn 
cảnh và cuộc sống 
như vật Mã Lương? 
thế nào? Qua những 
chi tiết đó em có 
cảm nhận gì về nhân 
Mã 
Lƣơng tự 
lao động, 
chặt củi, 
cắt cỏ, 
kiếm ăn. 
Siêng 
năng 
luyện 
tập 
Mã 
Lƣơng 
thích vẽ, 
vẽ nhƣ 
thật. 
(?) Hãy cho biết tài năng vẽ của Mã Lương như thế nào? 
Theo em điều gì đã giúp Mã Lương vẽ giỏi như vậy? (Đâu là 
nguồn gốc thực tế, đâu là nguồn gốc thần kì ?) 
(?) Trong các nguyên nhân tạo nên tài năng của Mã Lương, 
nguyên nhân nào mang tính quyết định? Em rút ra điều gì ở 
việc rèn luyện tài năng ở mỗi người? 
(?) Tại sao cụ già không ban cho Mã Lương cây bút ngay từ 
đầu mà chỉ đến lúc này khi thấy tài năng và sự ham mê của 
em mới trao bút cho em? 
-Tài năng của Mã Lƣơng : 
+ Tài vẽ kì lạ: mọi vật biến thành thật 
(chim tung cánh bay lên trời, cá vẫy 
đuôi trườn xuống sông,vv...) 
- Nguyên nhân : Say mê ,cần cù, chăm 
chỉ, thông minh, có năng khiếu thông 
minh và năng khiếu bẩm sinh 
- Được thần cho cây bút : Yếu tố thần 
kì, chi tiết tưởng tượng kì ảo, tạo sự 
hứng thú hấp dẫn cho câu chuyện. 
 Tài năng chỉ đến với con người có 
quyết tâm, kiên trì sáng tạo học tập. 
 Giúp Mã Lương thực hiện được 
ước mơ của nhân dân. Đây cũng là 
phần thưởng xứng đáng cho người có ý 
chí luyện tập. 
=> nguyên nhân thực tế. 
=> nguyên nhân thần kì. 
- có tính quyết định. 
- tô đậm, thần kì hoá tài vẽ 
của Mã Lƣơng. 
Hãy sắp xếp các bức tranh cho đúng thứ tự các sự việc. 
3 
6 5 4 
2 1 
3 
6 5 
4 
Thứ tự sự việc: 3, 4, 1, 5, 2, 6 
2 
1 
Kiểm tra bài cũ : Em hãy khoanh tròn vào ý đúng : 
Câu 1: Những nguyên nhân nào giúp Mã Lương vẽ 
giỏi? 
A. Sự thông minh cần cù. 
B. Khiếu vẽ sẵn có. 
C. Cha mẹ mất sớm. 
D. Cây bút thần kì. 
E. Có thần dạy vẽ. 
Câu 2: Mã Lương đã dùng bút thần vẽ cái gì cho 
người nghèo? 
 A. Các phương tiện cần thiết cho sản xuất, sinh hoạt: cày, 
cuốc, đèn,  
 B. Những của cái quý giá như vàng bạc, châu báu. 
 C. Những vật chất sẵn có như thóc gạo. 
 D. Đồ chơi đẹp, quần áo đẹp. 
II Phân tích : 
* Nhân vật Mã Lƣơng . 
* Mã Lƣơng sử dụng cây bút thần : 
- Vẽ cho những ngƣời nghèo : 
 Vẽ cày, cuốc, đèn, thùng múc nước,  
→Đây là phương tiện cần thiết cho cuộc sống để người dân 
sinh hoạt và sản xuất tạo ra của cải vật chất. 
=>Mã Lương là người yêu lao động, 
đồng cảm với người lao động. 
Mã Lương đã vẽ những gì 
cho người nghèo ? Tại sao 
Mã Lương không vẽ cho họ 
của cải vật chất mà lại vẽ 
những thứ đó ? Ý nghĩa của 
việc vẽ dụng cụ sản xuất? 
- Vẽ cho bản thân : 
- Vẽ lò sưởi, vẽ bánh, thang, con ngựa, cung tên, vẽ tranh để 
bán. 
 Chỉ vẽ cho mình khi thật cần thiết, không ỷ lại vào cây 
bút, yêu lao động. 
- Vẽ để trừng trị bọn tham lam, độc ác : 
+ Đối với tên địa chủ : 
TÊN ĐỊA CHỦ 
MÃ LƢƠNG 
- Yêu cầu, dụ dỖ - Không vẽ thứ gì. 
- Tức giận bắt 
nhốt. 
Vẽ bánh ăn, vẽ thang 
vượt tường trốn. 
- Sai quân đuổi 
bắt 
- Vẽ cung tên bắn 
chết tên địa chủ để 
thoát thân. 
=> Thái độ của Mã Lương: tính khảng khái, căm 
ghét bọn giàu sang tham lam. 
 + Đối với tên vua : 
* Cây bút trong tay Mã Lương : 
Vua MÃ LƢƠNG 
- Sai triều thần đến 
đón, dụ dỗ, dọa nạt. 
- Căm ghét vua, 
không muốn vẽ. 
+ Bắt vẽ rồng. Vẽ cóc ghẻ. 
+ Bắt vẽ phượng. Vẽ con gà trụi lông. 
=> Thái độ Mã Lương: lên án, tố cáo 
bản chất xấu xa, độc ác của tên vua. 
* Cây bút trong tay vua : 
- Vẽ núi vàng -> ra tảng đá. 
- Vẽ thoi vàng-> ra móng xà. 
 => Cây bút thần chỉ phát huy sức mạnh 
dƣới bàn tay của ngƣời có tài và phục vụ 
chính nghĩa. 
* Mã Lương hợp tác với vua để trừng trị hắn : 
Vua 
MÃ LƢƠNG 
- Vẽ biển cả. - Đồng ý 
- Vẽ cá đủ màu sắc. - Đồng ý. 
- Vẽ thuyền buồm lớn. - Đồng ý. 
 - Vẽ gió nhẹ - Đồng ý. 
-Yêu cầu dừng - Vẽ sóng to, gió lớn-
> nhấn chìm tên vua. 
=> Mã Lƣơng dùng cây bút thần cùng với tài năng, 
dũng cảm và sự thông minh để tiêu diệt kẻ ác, thực 
hiện công lí. 
1) Tìm từ có thể điền được vào cả 2 chỗ 
trống trong đoạn văn sau: 
Truyện ..được xây dựng theo trí 
tưởng tượng phong phú và độc đáo của 
nhân dân Trung Quốc. Chi tiết lí thú và 
hấp dẫn nhất trong truyện là: 
và khả năng kì diệu của nó. 
2) Em có thích chi tiết cây bút thần không? 
Vì sao? 
PHIẾU HỌC TẬP 
Cây bút thần 
Cây bút thần 
* Đặc sắc nghệ thuật : 
- Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật kì ảo khắc họa 
hình tượng nhân vật tài năng. 
- Chi tiết Cây bút thần vũ khí sắc bén để trừ họa, tạo 
phúc cho dân. 
- Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật tăng tiến tăng sức 
hấp dẫn. 
* Ý nghĩa của truyện : 
- Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính 
phải thuộc về nhân dân, chống lại kẻ ác. 
- Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về 
công lí xã hội và những khả năng kì diệu của con 
người. 
CÂY BÚT THẦN 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN : 
3. TỔNG KẾT : 
- Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân 
chính phải thuộc về nhân dân, chống lại kẻ 
ác. 
- Truyện thể hiện ƣớc mơ và niềm tin của nhân 
dân về công lí xã hội và những khả năng kì 
diệu của con ngƣời. 
 * Ghi nhớ : trang 85. 
IV. LUYỆN TẬP 
III. Luyện tập 
Câu 1: Trong truyện “ Cây bút thần”, hình ảnh cây bút 
thần và những khả năng kì diệu của nó có ý nghĩa như 
thế nào? 
A. Là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương. 
B. Có những khả năng kì diệu, chỉ trong tay Mã Lương 
nó mới tạo ra những nhân vật như mong muốn. 
C. Thể hiện công lí của nhân dân, ước mơ về khả năng 
kì diệu của con người. 
Bài 1: Chọn phƣơng án đúng 
cho những câu hỏi sau: 
D. Cả A, B, C. 
Đoạn cuối truyện “ Cây bút thần” có viết: “ Sau khi vua 
chết, câu chuyện về Mã Lương và cây bút thần được 
truyền tụng khắp nước. Nhưng không ai biết sau đó Mã 
Lương đi đâu...”. 
Nhìn vào bức tranh, em hãy tưởng 
tượng kể tiếp câu chuyện về Mã Lương? 
 Bài 2: 
CÂY BÚT THẦN 
III. HƢỚNG DẪN TỰ HỌC : 
1. Học bài : 
- Học thuộc ghi nhớ. 
- Đọc kĩ truyện, nắm được nội dung, ý nghĩa của 
truyện. 
- Kể diễn cảm câu chuyện theo đúng trình tự các sự 
việc. 
2. Chuẩn bị : Danh từ : 
- Đọc ví dụ và trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài. 
- Tìm hiểu đặc điểm của danh từ và các loại danh từ. 
 Cảm ơn các thầy cô 
đã đến thăm 
Mời các em tận hƣởng