Bài giảng Luật kinh tế - Chương 7: Pháp luật về phá sản

CHƯƠNG 7
PHÁP LUẬT VỀ
PHÁ SẢN
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 2
Pháp luật về Phá sản-
Giới thiệu
1. Những vấn đề chung về phá 
sản
2. Pháp luật về phá sản của Việt 
Nam
3. Thủ tục phá sản Doanh 
nghiệp, Hợp tác xã
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 3
1. Những vấn đề chung về
phá sản
1.Khái niệm
2.Phân loại phá sản
3.Phân biệt phá sản 
và giải thể
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 4
Khái niệm (1)
• Doanh nghiệp, Hợp tác xã 
lâm vào tình trạng phá sản
• Phá sản- Thủ tục phục hồi 
doanh nghiệp, hợp tác xã 
hoặc thanh lý nợ đặc biệt
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 5
Khái niệm (2)
Điều 3 Luật Phá sản năm 2004 quy
định:
“Doanh nghiệp, Hợp tác xã không
có khả năng thanh toán được
các khoản nợ đến hạn khi chủ
nợ có yêu cầu thì coi là lâm vào
tình trạng phá sản”.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 6
Khái niệm (3)
• Phá sản- Thủ tục phục hồi doanh nghiệp, hợp tác
xã hoặc thanh lý nợ đặc biệt:
– Thủ tục phục hồi doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá
sản: đây là một thủ tục tư pháp do cơ quan có thẩm
quyền chủ trì chứ không phải là việc doanh nghiệp chủ
động tự phục hồi.
– Thủ tục thanh toán nợ: việc đòi nợ và thanh toán nợ
mang tính tập thể, được giải quyết thông qua một cơ
quan nhà nước có thẩm quyền và trên cơ sở số tài sản
còn lại của doanh nghiệp mắc nợ khi có quyết định
của cơ quan có thẩm quyền.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 7
Phân loại phá sản
• Dựa vào nguyên nhân: phá sản trung 
thực và phá sản gian trá. 
• Dựa vào cơ sở phát sinh quan hệ 
pháp lý: phá sản tự nguyện và phá 
sản bắt buộc. 
• Dựa vào đối tượng và phạm vi điều 
chỉnh của pháp luật: phá sản doanh 
nghiệp và phá sản cá nhân.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 8
2. Pháp luật về phá sản 
của Việt Nam
1. Sự phát triển của pháp luật 
về phá sản ở VN
2. Vai trò của pháp luật về phá 
sản ở VN
3. Những nội dung cơ bản của 
Luật Phá sản năm 2004
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 9
Sự phát triển của pháp 
luật về phá sản ở VN
•Luật Phá sản năm 
1993
•Luật Phá sản năm 
2004
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 10
Vai trò của pháp luật về
phá sản ở VN
• Bảo vệ lợi ích chính đáng của các 
chủ nợ
• Bảo vệ lợi ích hợp pháp của con nợ 
• Giúp cơ cấu lại nền kinh tế
• Bảo vệ lợi ích chính đáng của người 
lao động
• Góp phần bảo đảm trật tự kỷ cương 
xã hội
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 11
Những nội dung cơ bản của 
Luật Phá sản năm 2004 (1)
1. Đối tượng áp dụng của Luật phá sản
2. Căn cứ xác định doanh nghiệp, hợp tác
xã lâm vào tình trạng phá sản
3. Đối tượng có quyền, nghĩa vụ nộp đơn
yêu cầu mở thủ tục phá sản
4. Thủ tục phá sản
5. Thẩm quyền giải quyết việc phá sản
6. Tổ quản lý, thanh lý tài sản
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 12
Những nội dung cơ bản của 
Luật Phá sản năm 2004 (2)
7. Thứ tự phân chia tài sản, thanh toán nợ
8. Các biện pháp bảo toàn tài sản của doanh
nghiệp, hợp tác xã lâm vào tình trạng phá
sản
9. Nghĩa vụ về tài sản sau khi có quyết định 
tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã bị phá 
sản
10.Cấm đảm nhiệm chức vụ sau khi doanh 
nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 13
Đối tượng áp dụng của Luật Phá 
sản năm 2004 (1)
• Theo Điều 2, LuËt nµy ¸p 
dơng ®èi víi doanh nghiƯp, 
hỵp t¸c x·, liªn hiƯp hỵp t¸c x· 
(gäi chung lµ hỵp t¸c x·) ®ưỵc 
thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo 
quy ®Þnh cđa ph¸p luËt;
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 14
Đối tượng áp dụng của Luật Phá 
sản năm 2004 (2)
• Chính phủ quy định cụ thể danh mục và 
việc áp dụng Luật này đối với:
 doanh nghiệp đặc biệt trực tiếp phục vụ 
quốc phòng, an ninh; 
 doanh nghiệp hợp tác xã hoạt động trong 
lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và 
trong các lĩnh vực khác thƯờng xuyên, trực 
tiếp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích 
thiết yếu.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 15
Căn cứ xác định doanh nghiệp, hợp 
tác xã lâm vào tình trạng phá sản
“Doanh nghiệp, Hợp tác xã
không có khả năng thanh
toán được các khoản nợ
đến hạn khi chủ nợ có yêu
cầu thì coi là lâm vào tình
trạng phá sản”.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 16
Đối tượng có quyền và nghĩa vụ nộp 
đơn yêu cầu tuyên bố phá sản (1)
Đối tượng có quyền:
o Các chủ nợ
o Người lao động
o Chủ sở hữu Doanh nghiệp 
nhà nước
o Các cổ đông công ty cổ 
phần
o Thành viên hợp danh
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 17
Đối tượng có quyền và nghĩa vụ nộp 
đơn yêu cầu tuyên bố phá sản (2)
Đối tượng có nghĩa vụ:
o Chñ doanh nghiÖp
o Đ¹i diÖn hîp ph¸p
cña doanh nghiÖp,
hîp t¸c x·
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 18
Thủ tục phá sản
1. Nộp đơn yêu cầu và mở thủ tục 
phá sản;
2. Phục hồi hoạt động kinh doanh;
3. Thanh lý tài sản, các khoản nợ;
4. Tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác 
xã bị phá sản.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 19
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết 
yêu cầu tuyên bố phá sản (1)
• Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã,
thành phố thuộc tỉnh có thẩm quyền tiến
hành thủ tục phá sản đối với hợp tác xã đã
đăng ký kinh doanh tại cơ quan đăng ký
kinh doanh cấp huyện đó;
• Toà án nhân tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương có thẩm quyền tiến hành thủ
tục phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác
xã đã đăng ký kinh doanh tại cơ quan
đăng ký kinh doanh cấp tỉnh đó;
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 20
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết 
yêu cầu tuyên bố phá sản (2)
• Trong trường hợp cần thiết Toà án nhân
dân cấp tỉnh lấy lên để tiến hành thủ tục
phá sản đối với hợp tác xã thuộc thẩm
quyền của Toà án nhân dân cấp huyện;
• Toà án nhân dân cấp tỉnh nơi đặt trụ sở
chính của doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài tại Việt Nam có thẩm quyền
tiến hành thủ tục phá sản đối với doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đó.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 21
Các hoạt động bị cấm
Kể từ ngày nhận được quyết định mở
thủ tục phá sản, nghiêm cấm
doanh nghiệp, hợp tác xã thực
hiện các hoạt động sau đây:
• Cất giấu, tẩu tán tài sản;
• Thanh toán nợ không có bảo đảm;
• Từ bỏ hoặc giảm bớt quyền đòi nợ;
• Chuyển các khoản nợ không có bảo
đảm thành nợ có bảo đảm bằng tài
sản của doanh nghiệp.
19 May 2014 Nguyễn Ngọc Duy Mỹ, LL.M 22
Các hoạt động bị hạn chế
Sau khi nhận được quyết định mở thủ tục phá sản, các 
hoạt động sau đây của doanh nghiệp, hợp tác xã phải 
được sự đồng ý bằng văn bản của Thẩm phán trước 
khi thực hiện:
– Bán, chuyển đổi cổ phần hoặc chuyển quyền sở hữu 
tài sản;
– Nhận tài sản từ một hợp đồng chuyển nhượng;
– Chấm dứt thực hiện hợp đồng đã có hiệu lực;
– Vay tiền;
– Cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng, bán, tặng, cho, 
cho thuê tài sản;
– Thanh toán các khoản nợ mới phát sinh từ hoạt 
động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã và 
trả lương cho người lao động trong doanh nghiệp, 
hợp tác xã.