Bài giảng Kinh tế học vĩ mô - Chương 3: Hạch toán tổng sản phẩm quốc dân

CHƯƠNG 3 
HẠCH TOÁN TỔNG SẢN PHẨM 
QUỐC DÂN 
Bộ môn Kinh tế học 
Khoa Kinh tế 
CHƯƠNG 3: HẠCH TOÁN 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC DÂN 
1. 
•  Tổng sản phẩm quốc dân và tổng sản phẩm quốc nội 
2. 
•  Các phương pháp đo lường tổng sản phẩm quốc nội 
3. 
•  Một số chỉ tiêu liên quan đến GDP 
4. 
•  Các đồng nhất thức kinh tế vĩ mô cơ bản 
1. TỔNG SẢN PHẨM QUỐC DÂN VÀ 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
1.1. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 
- Khái niệm: Là một chỉ tiêu đo lường 
tổng giá trị thị trường của tất cả các 
hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được 
sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ 
quốc gia trong một thời kỳ nhất định 
(thường là một năm). 
1. TỔNG SẢN PHẨM QUỐC DÂN VÀ 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
1.1. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 
- Giải thích một số thuật ngữ trong khái niệm 
§  Là chỉ tiêu tính theo giá trị thị trường 
§  Của tất cả  
§  Hàng hoá và dịch vụ 
§   Cuối cùng 
§  được sản xuất ra(trong thời kỳ hiện tại) 
§  trong phạm vi lãnh thổ quố gia 
§  trong một thời kỳ nhất định(quý, năm) 
1. TỔNG SẢN PHẨM QUỐC DÂN VÀ 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
1.2. Tổng sản phẩm quốc dân (GNP) 
- Khái niệm: 
 Là một chỉ tiêu đo lường tổng giá trị 
thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch 
vụ cuối cùng được sản xuất ra bằng yếu tố 
sản xuất của một quốc gia trong một thời 
gian nhất định (thường là một năm). 
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
2.1. Sơ đồ luân chuyển Kinh tế vĩ mô 
Dịch vụ về yếu tố sản xuất 
Hàng hóa và dịch vụ 
Thu nhập từ các yếu tố sản xuất 
Chi tiêu hàng hóa và dịch vụ 
HỘ GIA ĐÌNH HÃNG KINH DOANH 
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
Tính những cái mà các tác nhân trong nền kinh tế bỏ tiền ra mua, 
gọi là: phương pháp luồng sản phẩm hay phương pháp chi tiêu. 
Tính những cái mà các tác nhân trong nền kinh tế nhận được, gọi là 
phương pháp thu nhập. 
Tính những cái mà hãng kinh doanh sản xuất ra, gọi là phương pháp 
sản xuất. 
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
2.2. Phương pháp luồng sản phẩm (phương pháp chi tiêu) 
 GDP là tổng của bốn bộ phận cấu thành chính sau: 
-  Chi tiêu cho tiêu dùng cá nhân về hàng hóa và dịch vụ (C) 
-  Tổng đầu tư tư nhân trong nước (I) 
-  Chi tiêu của Chính phủ cho hàng hóa và dịch vụ (G) 
-  Xuất khẩu ròng (NX) 
Tóm lại: GDP = C + I + G + NX 
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
2.3. Phương pháp chi phí (phương pháp thu nhập) 
Theo phương pháp này GDP bao gồm tổng các bộ phận cấy thành sau đây: 
-  Tiền lương (w – wages) 
-  Tiền lãi (chi phí thuê vốn - i – interest) 
-  Tiền thuê nhà, đất (r – rent) 
-  Lợi nhuận (Pr) 
-  Khấu hao (De) 
-  Thuế gián thu (Ti) 
GDP = w + i + r + Pr + De + Ti 
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG 
TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI 
2.4. Phương pháp sản xuất 
 GDP = Σ Giá trị gia tăng của nền kinh tế 
 = Σ (Giá trị hàng hóa dịch vụ đầu ra – Chi phí trung gian) 
 = Σ (Giá trị hàng hóa dịch vụ - Giá trị hàng hóa dịch vụ trung gian) 
 = Σ Giá trị hàng hóa dịch vụ cuối cùng 
3. MỘT SỐ CHỈ TIÊU LIÊN QUAN ĐẾN GDP 
3.1. Tổng sản phẩm quốc dân (GNP) 
GNP = GDP ± NIA 
3.2. Sản phẩm quốc dân ròng (NNP) 
NDP = GDP – De 
3.3. Sản phẩm quốc nội ròng (NDP) 
NNP = GNP – De 
3. MỘT SỐ CHỈ TIÊU LIÊN QUAN ĐẾN GDP 
3.4. Thu nhập quốc dân (Y) 
Y = NNP – Ti 
Hay: Y = w + r + i + Pr + NIA 
3.5. Thu nhập cá nhân (PI) 
PI = Y – Pr(nộp, không chia) + TR 
3. MỘT SỐ CHỈ TIÊU LIÊN QUAN ĐẾN GDP 
3.6. Thu nhập khả dụng (Yd) 
 Yd = PI – Td – Các khoản phí khác 
 = Y – Pr(nộp, không chia) + TR – Td – Các khoản phí khác 
Giả định: 
•  Pr(nộp, không chia) = 0 
•  Các khoản phí khác = 0 
•  Ti = 0 => Td = TA 
⇒ Yd = Y – TA + TR 
 = Y – T 
 = C + S 
3.7. Chỉ tiêu phúc lợi kinh tế ròng (NEW) 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.1. Sơ đồ luân chuyển Kinh tế vĩ mô 
Nhập khẩu (IM) 
Thuế (T) 
Chi tiêu mua hàng hóa dịch vụ 
Thu nhập do yếu tố sx mang lại 
Đầu tư (I) 
Chi tiêu HH và DV của Chính phủ (G) 
Xuất khẩu (X) 
Tiết kiệm (S) 
Hộ gia 
đình 
Hãng kinh 
doanh Ngân 
hàng 
Chính 
phủ 
Nước 
ngoài 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.2. Đồng nhất thức mô tả mối quan hệ giữa các khu vực trong nền kinh tế 
(S – I) + (T – G) + (IM – X) = 0 
Trong đó: 
§  (S – I): tiết kiệm khu vực tư nhân 
§  (T – G): tiết kiệm khu vực công 
§  (IM – X): Phản ánh tiết kiệm của nước ngoài được chuyển vào trong nước và 
trở thành tiết kiệm quốc gia 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.2. Đồng nhất thức mô tả mối quan hệ giữa các khu vực trong nền kinh tế 
Nhận xét 
§  Thể hiện mối quan hệ giữa các tác nhân trong nền kinh tế. 
§  Ý nghĩa: các khu vực trong nền kinh tế luôn tác động qua lại và bổ sung lẫn 
nhau 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.3. Đồng nhất thức tiết kiệm và đầu tư 
 Trong một nền kinh tế, tổng tiết kiệm thực tế bằng tổng đầu tư thực tế. 
-  Nền kinh tế giản đơn: 
GDP = C + I 
GDP = C + S 
=> S = I 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.3. Đồng nhất thức tiết kiệm và đầu tư 
-  Nền kinh tế đóng: 
 GDP = C + I + G 
⇒ GDP - C – G = I => GDP – C- T + T – G = I 
 SQG = Y – C – G = (Y – C – T) + (T – G) 
 Stư nhân Schính phủ 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.3. Đồng nhất thức tiết kiệm và đầu tư 
-  Nền kinh tế mở: 
GDP = C + I + G + X - IM 
⇒ GDP - C – G + IM – X = I => GDP – C- T + T – G + IM - X = I 
 SQG = (Y – C – T) + (T – G) + (IM – X) 
 Stư nhân Schính phủ Snước ngoài 
4. CÁC ĐỒNG NHẤT THỨC KINH TẾ VĨ MÔ CƠ BẢN 
4.4. Đồng nhất thức mô tả mối quan hệ giữa tổng các khoản bơm vào và tổng 
các khoản rút ra khỏi nền kinh tế 
Xuất phát từ đồng nhất thức: 
 (S – I) + (T – G) + (IM – X) = 0 
 => S + T + IM = I + G + X