Bài giảng Hệ thống quan trắc môi trường quốc gia

 TỔNG CỤC MÔI TRƢỜNG 
 HỆ THỐNG QUAN TRẮC 
 MÔI TRƢỜNG QUỐC GIA 
 TổngcụcMôitrƣờng Nguyễn Văn Thùy, 
 Phó Giám đốc 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung Trung tâm Quan trắc môi trường 
 Huế, 21-22/4/2011 
 NỘI DUNG TRÌNH BÀY 
 1. Sơ bộ hiện trạng hệ thống quan trắc môi 
 trƣờng 
 2. Một số vấn đề hiện nay về QTMT 
 3. Xây dựng các Trung tâm QTMT cấp tỉnh 
 4. Tồn tại và thách thức 
 TổngcụcMôitrƣờng 5. Định hƣớng trong thời gian tới 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 6. Kết luận 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.1. Mạng lƣới QTMT Quốc gia: 
 • Thời gian thành lập: từ năm 1994 
 • Cơ quan quản lý: Bộ KHCN&MT trước đây, nay là Bộ Tài 
 nguyên và Môi trường 
 • Cơ quan điều hành, chỉ huy: Cục Môi trường trước đây, nay 
 là Tổng cục Môi trường 
 • Đơn vị thực hiện: Nhiều cơ quan, bộ/ngành và địa phương 
 tham gia 
 • Đã phục vụ: quản lý MT các cấp, báo cáo môi trường quốc 
 gia hàng năm, cung cấp cho cộng đồng thông tin về chất 
 TổngcụcMôitrƣờng lượng môi trường, công tác nghiên cứu, giảng dạy, hội nhập, 
 chia sẻ quốc tế 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 • Là hệ thống có nhiều số liệu quan trắc môi trường nhất 
 (có số liệu QT từ 1994 đến nay với đầy đủ các thành phần 
 môi trường, có CSDL và phần mềm quản lý số liệu...) 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.1. Mạng lƣới QTMT Quốc gia: 
 . 21 trạm quan trắc môi trường 
 quốc gia 
 . Kinh phí hoạt động của mạng 
 lưới: SNMT 
 . Thành phần môi trường quan 
 trắc: gần đầy đủ 
 . Số lượng điểm quan trắc: gần 
 1000 điểm 
 . Tần suất quan trắc: 4-6 
 đợt/năm 
 TổngcụcMôitrƣờng . Phương pháp quan trắc: bán tự 
 động, tự động. 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung . Quản lý, sử dụng và báo cáo 
 kết quả quan trắc 
 . Các trạm quan trắc không khí, 
 nước tự động: đang xây dựng 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.1. Mạng lƣới QTMT Quốc gia: 
 Vấn đề mới trong 1 
 năm qua, 2010: 
 . TCMT đã phân công 
 đơn vị đầu mối quản 
 lý các trạm QTMT 
 quốc gia: Cục KSON 
 và TTQTMT 
 TổngcụcMôitrƣờng . TCMT đã có hướng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung dẫn về công tác kế 
 hoạch đối với các 
 trạm 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.2. Mạng lưới quan trắc môi trường địa phương 
 . Các địa phương tổ chức quan 1. Thành phố Hồ Chí Minh 
 - Môi trường không khí 
 trắc tại địa phương của mình 9 trạm QT CLKK tự động được xây 
 theo yêu cầu quản lý môi dựng từ năm 2002 đo liên tục các 
 trường của địa phương thông số PM10, SO2, NOx, CO, O3. 
 Quan trắc BTX ở 6 trạm với tần suất 1 
 . Kinh phí: từ ngân sách địa lần/tháng 
 phương 2. Đồng Nai: 
 - Quan trắc chất lượng môi trường đất, 
 • Hoạt động QTMT địa phương nước, không khí, dioxin trên địa bàn tỉnh 
 được đã quan tâm, phát triển Đồng Nai 
 đặc biệt tại một số địa phương - Mạng lưới quan trắc môi trường: được 
 thiết lập từ 1998, 2003, 2009 và 2011 
 như: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà (đang chờ phê duyệt) 
 - Kinh phí cho hoạt động quan trắc: 14 tỷ 
 TổngcụcMôitrƣờng Nẵng, Đồng Nai, Thái Nguyên, 
 (2010) và 15 tỷ (2011) 
 Hải Phòng, Bắc Giang, Bà Rịa- - Trên cơ sở mạng lưới quan trắc cũ, hiện 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung Vũng Tàu, Phú Thọ, ..... nay đã xây dựng Quy hoạch mạng lưới 
 các thành phần môi trường tỉnh Đồng Nai 
 • Một số tỉnh: hàng năm gửi báo giai đoạn 2011-2015, 2016-2020. 
 cáo số liệu về Tổng cục Môi 
 trường (Trung tâm QTMT) 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.2. Mạng lưới quan trắc môi trường địa phương 
 41 tỉnh/thành phố thành lập Trung tâm QTMT với tên gọi 
 khác nhau. 
 Nguồn lực (con người, tài chính) cho hoạt động QTMT ở 
 một số địa phương. Chi tiết ở bảng dưới đây 
 Kinh phí (triệu đồng) 
 Tên đơn vị Nhân lực 
 2008 2009 2010 
 TTQT&PTMT Đăk Lăk 14 332 331 369 
 TTQT PT TN&MT Thái Bình 11 200 300 400 
 TTQT MT Bắc Giang 29 560 560 560 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 TTQTKT TN&MT Đồng Tháp 15 
 TT QT TN&MT Khánh Hòa 19 295 1019,6 1586 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 Trạm QTMT Điện Biên 1 200 293 368 
 Trung tâm QTMT Quảng Ngãi 70 
 Chi cục BVMT Gia Lai 98 99,9 100 
 Trung tâm QT&KTMT Hậu Giang 14 292 255 270 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.2. Mạng lưới quan trắc môi trường địa phương 
 Một số tình hình mới, năm 2010: 
 Năm 2010 có 3 tỉnh mới thành lập TTQTMT là Bình Định, 
 Ninh Bình, Điện Biên. 
 Nhiều tỉnh: xây dựng dự án đầu tư, tăng cường năng lực 
 cho TTQTMT: Hưng Yên, Sóc Trăng, Lâm Đồng, 
 Một số tỉnh đã xây dựng, trình phê duyệt các chương trình 
 QTMT 
 TổngcụcMôitrƣờng Một số tỉnh đã xây dựng bộ đơn giá QTPTMT cho tỉnh: Thái 
 Bình, Phú Thọ 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
  Và  
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.3. Mạng lưới quan trắc môi trường các bộ ngành 
 Một số tình hình mới: 
 - Quyết định số 1636/2010/QĐ-TTg của TTg về việc "Quy hoạch 
 mạng lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia đến 
 năm 2020". 
 - Quyết định số 3244/NNPTNT-QĐ của Bộ NN&PTNT về việc “Phê 
 TổngcụcMôitrƣờng duyệt đề án tăng cường năng lực quan trắc môi trường nông 
 nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 - 2020". 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.4. Một số vấn đề mới năm 2010, Bộ TN&MT 
 - Sửa QĐ 16/2001/QĐ-TTg 
 - Bộ TN&MT thẩm định và sẽ ban hành 8 quy trình QTMT 
 - Đang trình TTg thẩm định để ban hành văn bản về đơn vị đủ 
 điều kiện thực hiện QTMT. 
 -Bộ TNT&MT tiếp tục đầu tư cho QTMT: 
 . Tăng cường các chương trình QTMT: do TCMT thực 
 hiện 
 . Tăng cường các chương trình QTMT: do các đơn vị 
 trong Bộ TN&MT thực hiện, như: quan trắc nước ngầm, 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 các điểm mỏ phóng xạ 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung . Xây dựng Trạm QTMT miền Trung và Tây nguyên 
 . Tiếp tục đầu tư cho TT QTMT; xem xét hỗ trợ đầu tư cho 
 một số tỉnh 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.5. Một số vấn đề mới năm 2010, Trung tâm QTMT 
 - Tiếp tục triển khai các chương trình QTMT: 
 + 8 chương trình QTMT (gồm cả 3 tổ QTMT ở 3 miền) 
 + Xây dựng chương trình QTMT cho LVS Mã-Chu 
 - Xây dựng các dự án về QTMT: 
 + Hệ thống QTMT tự động nước sông Thị Vải 
 + Xin chủ trương xây dựng dự án về QTMT 14 LVS, ô nhiễm 
 nước xuyên biên giới 
 -Xây dựng Phòng Kiểm chuẩn: năm 2011 bắt đầu vận hành thử 
 nghiệm. 
 - Thực hiện vai trò Phòng thí nghiệm Trọng tài: tổ chức kiểm tra liên 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 phòng thí nghiệm; tham gia thử nghiệm các phòng thí nghiệm quốc 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung tế, được đánh giá cao. 
 - Lắp đặt và đưa vào vận hành trạm quan trắc tự động cố định môi 
 trường không khí Đà Nẵng 
 I. HIỆN TRẠNG QUAN TRẮC MÔI TRƢỜNG 
 1.5. Một số vấn đề mới năm 2010, Trung tâm QTMT 
 - Xây dựng và đưa vào vận hành HTTTT giám sát môi trường 
 nước LVS Nhuệ-Đáy 
 - Đào tạo: tổ chức khóa đào tạo về phân tích trong PTN; đào 
 tạo trực tiếp cho một số địa phương 
 - Tiếp tục 3 dự án đầu tư 
 + Xây dựng, đưa vào hoạt động Cổng thông tin về QTMT 
 - Văn bản, hướng dẫn về QTMT: 
 + Chuẩn bị sửa thông tư 10/2007/BTNMT-TT về QA/AC 
 TổngcụcMôitrƣờng + Thúc đẩy Bộ TNMT thẩm định ban hành các quy trình 
 QTMT 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung + Xây dựng dự thảo đơn giá sản phẩm về QTMT: đang 
 trình Bộ TN&MT thẩm định, ban hành áp dụng. 
 - Và  
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.1. Sửa đổi, bổ sung Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg ngày 29/01/2007 
 của Thủ tướng Chính phủ 
 Bối cảnh chuẩn bị QĐ 16 
 Tổng cục Môi trường chưa thành lập. 
 Tại Bộ, quan trắc được quản lý bởi Vụ Môi trường (kinh 
 phí) và Cục Bảo vệ Môi trường (chương trình quan trắc, 
 số liệu, quy trình kỹ thuật) 
 TổngcụcMôitrƣờng Trong Bộ chỉ có 3 đơn vị thực hiện quan trắc, đo đạc các 
 thành phần môi trường: Cục BVMT và Trung tâm 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung KTTVQG, các liên đoàn địa chất (nước ngầm, phóng xạ) 
 Luật Bảo vệ Môi trường 1993 và 2005 đều có các điều 
 luật quan trắc các thành phần môi trường 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.1. Sửa đổi, bổ sung Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg ngày 29/01/2007 
 của Thủ tướng Chính phủ 
 Hạn chế của QĐ 16 năm 2007 
 Với Trạm quan trắc quốc gia ngoài Bộ: 
 - Nhận kinh phí từ Bộ tài chính thông qua bộ/ngành chủ quản từ nguồn sự nghiệp môi 
 trường do Bộ TNMT phân bổ hàng năm. 
 - Kinh phí cho các trạm hàng năm phụ thuộc vào các bộ/ngành và đều bị cắt giảm do 
 các bộ/ngành ưu tiên cho các công việc khác 
 Các kết quả quan trắc không được bộ/ngành quan tâm. 
 Các trạm làm thủ tục thanh quyết toán với bộ/ngành. 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 Phối hợp các cơ quan trong Bộ: 
 Chương trình quan trắc môi trường của 2 đơn vị (Trung tâm KTTV QG và Trung tâm 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung qui hoạch điều tra TNN): không có sự thống nhất với Tổng cục môi trường 
 Kinh phí quan trắc môi trường được Vụ Kế hoạch của Bộ phân bổ cho 3 cơ quan 
 (TCMT, Trung tâm KTTVQG, Trung tâm QHĐT TNN). 
 Chưa có thống nhất về qui trình kỹ thuật, tiêu chuẩn qui chuẩn QTMT 
 Dữ liệu, số liệu chưa được chia sẻ thường xuyên, đầy đủ, kịp thời 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.1. Sửa đổi, bổ sung Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg ngày 29/01/2007 
 của Thủ tướng Chính phủ 
 Một số lý do đề xuất sửa đổi, bổ sung: 
  Các biến động của điều kiện tự nhiên, KT-XH liên quan đến môi 
 trường 
  Thay đổi cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Bộ TN&MT 
  Thực trạng đầu tư xây dựng hệ thống QTMT chưa đáp ứng nhu cầu, 
 xây dựng và hoạt động của hệ thống 
 TổngcụcMôitrƣờng  Khả năng của hệ thống QTMT hiện nay chưa đáp ứng nhu cầu về 
 số liệu trong công tác quản lý nhà nước 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
  Những khó khăn, tồn tại và hạn chế như: Về kinh phí đầu tư triển 
 khai, Về cơ chế triển khai, Về chương trình quan trắc và trang thiết bị. 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.1. Sửa đổi, bổ sung Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg ngày 29/01/2007 
 của Thủ tướng Chính phủ 
 Định hướng sửa đổi, bổ sung: 
  Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch khung, sau đó Bộ TNMT phê duyệt quy 
 hoạch chi tiết 
  Tập trung vào thành phần môi trường chính, điểm nóng 
  Quy hoạch mạng lưới trạm QT Không khí và nước tự động 
  Lồng ghép các trạm trong Bộ 
  Tổng cục Môi trường quản lý mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia 
 (nền, nước dưới đất, mỏ phóng xạ) 
 Theo hình thức: Tổng cục MT xây dựng kế hoạch hàng năm và báo 
 cáo Bộ TNMT giao nhiệm vụ cho các đơn vị trên. 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 TCTM xây dựng các yêu cầu kỹ thuật và nghiệm thu sản phẩm (kết 
 quả quan trắc hàng năm) 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
  Cơ chế hoạt động đối với một số trạm QTMT chuyên đề, thuộc các bộ 
 ngành chủ quản khác: Bộ TNMT đặt hàng hàng năm. 
  Tăng cường đầu tư cho xây dựng các trạm QTMT vùng. 
  Bổ sung các trạm QTMT xuyên biên giới 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.2. Về nguồn nhân lực cho QTMT 
  Hiện trạng: 
  Thiếu cán bộ kỹ thuật (quan trắc hiện trường, phân tích trong PTN, 
 phân tích dữ liệu), cán bộ quản lý,  
  Chưa được đào tạo cơ bản và chuyên sâu về QTMT 
  QTMT chưa phải là lĩnh vực hấp dẫn các cán bộ trẻ. 
  Đào tạo: 
 + Bậc đại học: Chưa có chuyên ngành đào tạo về QTMT 
 + Cơ quan QMT: chưa có các lớp tập huấn thường xuyên 
  Các vấn đề cần quan tâm: 
  Số lượng, giới tính, sức khoẻ 
  Trình độ, chất lượng cán bộ (Trung cấp, CĐ, ĐH, trên ĐH), 
 TổngcụcMôitrƣờng  Nhân lực sử dụng một số thiết bị phức tạp (GC/MS, ICP, ), phân 
 tích số liệu 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung  Đào tạo ngắn hạn, dài hạn 
  Chế độ chính sách đối với cán bộ ngoài hiện trường, trong PTN 
  Tính ổn định trong công việc của cán bộ chuyên môn: yên tâm công 
 tác 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.3. Về đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng (QA/QC) 
 Căn cứ pháp lý: 
 Thông tư số 10/2007/TT-BTNMT ngày 22/10/2007 hướng dẫn bảo đảm 
 chất lượng và kiểm soát chất lượng (QA/QC) trong quan trắc môi trường 
 Thực tế áp dụng 
  Trung ương: 
  Trung tâm QTMT, TCMT 
  Mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia 
 TổngcụcMôitrƣờng  Địa phương: các trạm quan trắc môi trường 
  Kinh phí hoạt động QA/QC: 5 – 10% 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
  Thành phần MT: nước mặt lục địa, không khí 
  Mẫu QC: mẫu trắng thiết bị; mẫu trắng, mẫu lặp; mẫu CRM. 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.3. Về đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng (QA/QC) 
 Sự chia sẻ trách nhiệm thực 
 hiện QA/QC trong QTMT Các kết quả đạt đƣợc 
 Trung tâm QTMT, 
 Tổng cục Môi trƣờng 
 Văn bản, tài liệu hƣớng dẫn; Đào tạo, tập huấn; 
 Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện 
 Trung tâm QTMT/Chi cục MT, Sở TN&MT 
 Nâng cao chất 
 Tổ chức việc thực hiện QA/QC trong quan trắc môi 
 trƣờng; Đào tạo, tập huấn; Kiểm tra, đánh giá việc thực lƣợng quan trắc 
 hiện môi trƣờng 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung Cán bộ tham gia hoạt động QTMT 
 Thực hiện QA/QC trong mỗi bƣớc của hoạt động 
 QTMT; Phát hiện nguyên nhân và đề xuất biện 
 pháp khắc phục 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.3. Về đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng (QA/QC) 
 Khó khăn, vƣớng mắc 
 . Chưa có các quy định cụ thể về số lượng mẫu kiểm soát cần 
 thiết, các thông số cần kiểm soát chất lượng và kinh phí cho hoạt 
 động QA/QC; 
 . Trang thiết bị để thực hiện quan trắc trong nhiều trường hợp chưa 
 đồng bộ, gây khó khăn trong việc tiến hành các hoạt động QA/QC 
 . Tiêu chuẩn, phương pháp phân tích, các mẫu biểu, chưa thống 
 nhất trong toàn mạng lưới quan trắc; 
 . Kinh nghiệm chưa nhiều, chưa có nhiều khóa đào tạo, tập huấn 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 chuyên sâu về hướng dẫn công tác QA/QC 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung . Thiếu cơ chế giám sát việc thực hiện các hoạt động QA/QC 
 . Cách xử lý số liệu và báo cáo kết quả các hoạt động QA/QC chưa 
 thống nhất, chưa có những hướng dẫn cụ thể 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.3. Về đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng (QA/QC) 
 Định hƣớng sắp tới 
 . Sửa đổi, bổ sung, một số nội dung của Thông tư 10: 
 - Số lượng mẫu QC; Kinh phí cụ thể cho QA/QC; 
 - Hướng dẫn chi tiết về cách thức thực hiện, thống nhất cách 
 thức lấy mẫu cho từng loại mẫu QC; 
 - Xây dựng hướng dẫn về cách thức lưu trữ hồ sơ, tài liệu các 
 hoạt động quan trắc (văn bản hóa các hoạt động quan trắc) 
 - Hướng dẫn xây dựng biểu đồ kiểm soát chất lượng đối với 
 từng loại mẫu QC; 
 TổngcụcMôitrƣờng - Cách thức ước lượng độ không đảm bảo đo của phương 
 pháp; 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung - Thống nhất các biểu mẫu, cách thức xử lý số liệu và báo cáo 
 kết quả hoạt động QA/QC 
 (Bài trình bày của TS. Lepom) 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.4. Về xử lý số liệu quan trắc 
  Hiện trạng: 
  Hệ thống CSDL, phần mềm quản lý số liệu QTMT: TTQTMT đã xây 
 dựng 
  Số liệu đã được cập nhật vào CSDL 
  Số liệu QTMT được thu thập chưa đồng bộ; và ít được chia sẻ. 
  Các công cụ hỗ trợ cho xử lý, khai thác số liệu chưa được các địa 
 phương chú trọng 
  Số liệu QTMT thường ít được công bố; hình thức công bố không đa 
 dạng 
  Định hướng về xử lý số liệu 
 - Xây dựng và ban hành quy trình kiểm soát chất lượng dữ liệu 
 TổngcụcMôitrƣờng - Hỗ trợ xây dựng hoặc chuyển giao phần mềm quản lý số liệu QT cho các 
 địa phương 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung - Đẩy nhanh tiến độ, mở rộng phạm vi triển khai của Hệ thống thông tin đầu 
 mạng của Mạng lưới QT MT QG 
 - Đẩy mạnh việc khai thác, xử lý số liệu quan trắc bằng CNTT 
 - Đa dạng hoá hình thức khai thác và công bố số liệu QT MT 
 (Bài trình bày của chị Lê Hoàng Anh) 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.5. Về định mức KTKT, đơn giá hoạt động QTMT 
 Căn cứ pháp lý: 
 -- Quyết định số 10/2007/QĐ-BTNMT về việc ban hành định mức kinh tế kỹ 
 thuật hoạt động quan trắc môi trường không khí xung quanh và nước mặt 
 lục địa 
 -- Quyết định số 02 và 03 /2008/QĐ-BTNMT về việc ban hành định mức 
 TổngcụcMôitrƣờng kinh tế kỹ thuật hoạt động quan trắc môi trường đất, nước dưới đất, nước 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung mưa axit; nước biển, khí thải công nghiệp và phóng xạ 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.5. Về định mức KTKT, đơn giá hoạt động QTMT 
 Thực trạng xây dựng bộ đơn giá hoạt động QTMT: 
 Sau khi Bộ TN&MT ban hành định mức – kinh tế kỹ thuật hoạt động quan 
 trắc cho các thành phần môi trường thì một số địa phương đã chủ động xây 
 dựng bộ đơn giá như: 
  Địa phương: 
 - Đồng Nai; Thái Nguyên; Thái Bình; Phú Thọ 
  Trung ương: 
 TổngcụcMôitrƣờng Năm 2010: Tổng cục Môi trường xây dựng bộ đơn giá 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung (Bài trình bày của chị Lê Minh Toàn – Vụ trưởng Vụ KHTC, TCMT) 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.6. Về nguồn kinh phí hoạt động QTMT 
 - Kinh phí cho QTMT lấy từ đâu? 
  Ngân sách, đặt hàng của nhà nước: 
  Nguồn sự nghiệp môi trường 
  Nguồn đầu tư xây dựng cơ bản 
  Nguồn hỗ trợ: 
  Nguồn hỗ trợ ODA, các dự án hợp tác nước ngoài 
  Nguồn vốn vay,từ các quỹ, các tổ chức tài chính. 
 TổngcụcMôitrƣờng 
  Nguồn thu từ dịch vụ: 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung  Các hợp đồng cung cấp dịch vụ, tư vấn 
  Các hợp đồng phân tích mẫu. 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.7. Các vấn đề địa phương quan tâm 
  Hướng dẫn sử dụng, quy trình, quy phạm quan trắc môi trường 
 cho các thành phần môi trường 
  Áp dụng QA/QC trong QTMT 
  Định mức kinh tế kỹ thuật quan trắc môi trường 
  Hướng dẫn xây dựng đơn giá quan trắc môi trường 
  Xây dựng dự án đầu tư Trung tâm QTMT 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.8. Về công nghệ quan trắc 
 HỆ THỐNG QUAN TRẮC CHẤT LƢỢNG 
 NƢỚC TỰ ĐỘNG, LIÊN TỤC 
 Đo liên tục, đồng thời nhiều thông số 
 Lưu trữ dữ liệu tự động 
 Dễ dàng điều khiển, quản trị với mã bảo vệ 
 đăng nhập 
 Hệ thống tự động làm sạch cho các sensor 
 Hệ thống kết nối dạng modul TRẠM QUAN TRẮC NƢỚC SÔNG HỒNG 
 Báo động khi có thông số vượt ngưỡng TẠI LÀO CAI 
 Lấy mẫu bảo quản mẫu tự động khi có thông 
 TổngcụcMôitrƣờng số vượt ngưỡng 
 Kết nối và điều khiển từ xa 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung Dễ dàng tích hợp với thiết bị của các hãng 
 khác 
 (Bài trình bày của chị Nguyễn Nguyệt Ánh) 
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.8. Về công nghệ quan trắc 
 TRẠM QUAN TRẮC NƢỚC THẢI TẠI 
 CÔNG TY VEDAN 
 (đo các thông số pH, TSS, COD, Lƣu lƣợng) 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.8. Về công nghệ quan trắc 
 TRẠM QUAN TRẮC KHÔNG KHÍ TỰ ĐỘNG (CỐ ĐỊNH, DI ĐỘNG) 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.8. Về công nghệ quan trắc 
 TRẠM QUAN TRẮC KHÔNG KHÍ TỰ ĐỘNG, CỐ ĐỊNH SỬ DỤNG 
 PHƢƠNG PHÁP QUANG HỌC QUANG PHỔ HẤP THỤ VI SAI 
 (Differential Optical Absorbtion Spectroscopy - DOAS) 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ HIỆN NAY VỀ QTMT 
 2.9. Các vấn đề môi trường nóng cần quan trắc 
  Ô nhiễm xuyên biên giới (sông Hồng, đầu nguồn ở Lào Cai) 
  Khai thác Bauxit ở Tây Nguyên 
  Môi trường nước các lưu vực sông 
  Các hồ chứa thủy điện lớn 
  Môi trường các vùng kinh tế trọng điểm và khu vực làng nghề 
  Ô nhiễm môi trường tại các cụm/khu công nghiệp (cụm nhà máy thép ở 
 Hải Phòng) 
  Ô nhiễm bụi ở đô thị 
 TổngcụcMôitrƣờng  Phóng xạ môi trường do sự cố điện hạt nhân, xây dựng nhà máy điện hạt 
 nhân 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
  Đất ô nhiễm do tồn lưu hóa chất BVTV (1.153 điểm ô nhiễm môi trường 
 do hóa chất BVTV tồn lưu) 
   
 III. XÂY DỰNG TRUNG TÂM QTMT CẤP TỈNH 
 3.1. Quan điểm: 
 - TT QTMT cấp tỉnh phải đảm nhận được việc QT MT trên 
 địa bàn tỉnh mình: QT các thành phần MT chủ yếu: 
 nước, không khí, đất 
 - Công nghệ hiện đại 
 - Ngay từ ban đầu: không cần đầu tư những PTN quá đắt 
 tiền 
 3. 2. Xây dựng các TT QTMT cấp tỉnh như thế nào ? 
 Trình tự các bước: 
 - Xin chủ trương 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 - Xây dựng dự án 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung - Trình phê duyệt dự án 
 - Xin vốn theo dự án được phê duyệt, đầu tư; 
 - Tuyển dụng nhân sự, đào tạo nguồn nhân lực, 
 III. XÂY DỰNG TRUNG TÂM QTMT CẤP TỈNH 
 3. 3. Xây dựng dự án đầu tư 
 - Khung dự án: theo mẫu dự án đầu tư của Bộ TNMT 
 - CEM: tư vấn xây dựng và trình dự án đầu tư 
 3. 4. Định hướng, kế hoạch phát triển 
 - Công nghệ hiện đại, tự động, ứng dụng Công nghệ 
 thông tin và truyền thông (ICT) 
 - Phải chia sẻ với các tỉnh bạn, các đơn vị TW, 
 3. 5. Quản lý khai thác số liệu 
 TổngcụcMôitrƣờng - Số liệu QT phải được công bố rộng rãi 
 - Xây dựng CSDL 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung - Khai thác tự động, thông qua internet 
 - Nghiên cứu, áp dụng các phương pháp tính toán, xử 
 lý số liệu quan trắc. 
 IV. TỒN TẠI VÀ THÁCH THỨC 
 4.1. Tồn tại 
 • Nhiều Bộ ngành cùng tham gia hoạt động QTMT: nhưng 
 không có sự phối hợp. 
 • Nhiều đơn vị tham gia hoạt động QTMT để báo cáo số liệu 
 cho cơ quan quản lý môi trường; nhưng chất lượng chưa 
 tốt (do không đủ năng lực về kỹ thuật/nghiệp vụ, trang thiết 
 bị, con người...) 
 • Hệ thống định mức/đơn giá, hệ thống TC/QC trong 
 QT&PTMT chưa đồng bộ, còn nhiều bất cập 
 . Còn thiếu các văn bản QPPL, hướng dẫn kỹ thuật 
 TổngcụcMôitrƣờng . Hệ thống TCVN/QCVN, định mức KTKT đã ban hành còn 
 một số điểm chưa phù hợp 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung • Chưa tuân thủ, áp dụng QA/QC trong hoạt động quan trắc 
 • Dữ liệu quan trắc môi trường được thu thập chưa đồng 
 bộ; và ít được chia sẻ, phổ biến; chưa phát huy hiệu quả. 
 IV.TỒN TẠI VÀ THÁCH THỨC 
 4.1. Tồn tại 
 • Nhiều Trung tâm QTMT địa phương đã được 
 thành lập nhưng việc đầu tư trang thiết bị, con 
 người chưa đáp ứng được công tác QTMT của 
 địa phương. Một số địa phương chưa thành lập 
 TT QTMT. 
 • Công tác đào tạo nguồn nhân lực còn chưa được 
 chú trọng 
 • Công tác bảo đảm an toàn lao động cho cán bộ 
 QT&PTMT chưa được chú ý 
 TổngcụcMôitrƣờng • Thiếu các văn bản về chế độ, chính sách cho các 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung hoạt động đặc thù tại hiện trường và trong PTN 
 (phụ cấp độc hại, phụ cấp công việc nặng 
 nhọc/nguy hiểm...) 
 IV. TỒN TẠI VÀ THÁCH THỨC 
 4.1. Tồn tại 
 . Nhiều địa phương chưa xây dựng hoặc đã xây 
 dựng nhưng chưa được UBND tỉnh phê duyệt quy 
 hoạch mạng lưới các điểm quan trắc/Chương trình 
 QTMT tổng thể trên địa bàn 
 . Kinh phí còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu 
 . Các chương trình quan trắc với tần suất thấp 
 . Ở một số địa phương, đầu tư ban đầu để mua sắm 
 TổngcụcMôitrƣờng thiết bị rất lớn nhưng chưa tính đến kinh phí duy tu, 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung bảo trì và vận hành hàng năm cũng như nguồn lực 
 cán bộ thực hiện (đặc biệt là với các thiết bị phân 
 tích chuyên sâu, các trạm QT tự động...) 
 IV. TỒN TẠI VÀ THÁCH THỨC 
 4.2. Thách thức 
  BVMT: 
 . Nhiều vấn đề mới, phức tạp: QTMT trong khai thác Bauxit, QTMT 
 xuyên biên giới, QT phóng xạ, .. 
 . Cần thực hiện nhiều chương trình QTMT liên vùng, liên tỉnh, 
 (QTMT LVS, QTMT các vùng kinh tế trọng điểm) 
  Cơ chế, tổ chức: 
 . Phối hợp được các hoạt động QTMT giữa các bộ ngành, giữa Trung 
 ương và địa phương 
  Công nghệ: 
 . Lựa chọn công nghệ phù hợp và đầu tư đúng nhằm xây dựng được 
 các đơn vị QTMT hiện đại, tiên tiến. 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 . Nâng cao chất lượng kết quả QTMT 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung  Tài chính: 
 . Nguồn kinh phí đầu tư luôn có giới hạn. 
  Nguồn nhân lực: 
 . QTMT chưa phải là lĩnh vực hấp dẫn 
 V. Định hƣớng thời gian tới 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 5.1. Chung: 
 . Xây dựng mạng lưới QTMT quốc gia và địa 
 phương bảo đảm thống nhất, đồng bộ, tiên tiến và 
 từng bước hiện đại. 
 . Kiện toàn hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tài 
 liệu hướng dẫn kỹ thuật, hệ thống tiêu chuẩn/quy 
 chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế - kỹ thuật và đơn 
 giá trong quan trắc môi trường; 
 . Sửa đổi, bổ sung Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg 
 TổngcụcMôitrƣờng ngày 29/01/2007 của Thủ tướng Chính phủ cho phù 
 hợp với tình hình thực tế, tạo bước đột phá cho 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung hoạt động quan trắc môi trường ở cấp quốc gia; 
 . Tăng cường đầu tư kinh phí nâng cao năng lực 
 quan trắc môi trường; 
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 . Xây dựng và triển khai các đề án tăng cường năng lực quan trắc 
 môi trường, đặc biệt ưu tiên đối với các đề án quan trắc môi 
 trường lưu vực sông, vùng kinh tế trọng điểm, vùng nhạy cảm 
 và ô nhiễm môi trường xuyên biên giới; 
 . Tăng hiệu quả sử dụng nguồn thông tin số liệu quan trắc môi 
 trường 
 . Tăng cường trao đổi, chia sẻ thông tin, số liệu quan trắc môi 
 trường. Đẩy mạnh việc phổ biến, công khai thông tin, kết quả quan 
 trắc môi trường dưới nhiều hình thức (trang web, bảng điện tử...); 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 . Tiếp tục nghiên cứu, áp dụng các công nghệ mới, công 
 nghệ tiên tiến và hiện đại trong quan trắc môi trường; 
 . Triển khai hệ thống quan trắc tự động liên tục, quan trắc từ 
 xa (telemonitoring) đối với nước mặt, nước thải và không khí 
 xung quanh, khí thải 
 . Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quan trắc môi 
 trường. 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 5.2. Các địa phƣơng: 
 . Tăng cường ®Çu t x©y dùng c¸c TTQTMT c¸c tØnh thµnh: 
 thiÕt bÞ, con ngêi ®ñ n¨ng lùc ®¸p øng ®îc QT t¸c ®éng c¸c 
 thµnh phÇn m«i trêng c¬ b¶n: kh«ng khÝ, níc mặt, chÊt th¶i 
 r¾n 
 . X©y dùng vµ l¾p ®Æt míi mét sè tr¹m QT m«i trêng kh«ng 
 khÝ tù ®éng ë cac thµnh phè lín, khu c«ng nghiÖp 
 . L¾p ®Æt mét sè tr¹m QT níc tù ®éng 
 TổngcụcMôitrƣờng 
 . Tăng cường công tác đảm bảo chất lượng trong quan trắc 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung môi trường (QA/QC) 
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 5.3. Trung tâm QTMT, Tổng cục Môi trƣờng (2011): 
 a) Văn bản hướng dẫn: 
 . Thúc đẩy Bộ TNMT phê duyệt các văn bản kỹ thuật, đơn 
 giá 
 . Tiếp tục xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật trong QTMT 
 b) Xây dựng các dự án, chương trình về QTMT: 
 . Xin chủ trương, xây dựng đề án về QTMT 14 LVS, QT ô 
 TổngcụcMôitrƣờng nhiễm xuyên biên giới; dự án do WB tài trợ về kiểm soát ô 
 nhiễm từ các KCN 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 . Xây dựng chương trình QTMT tác động của các hồ thủy 
 điện, khai thác bauxit. 
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 5.3. Trung tâm QTMT, Tổng cục Môi trƣờng (2011): 
 c) Tăng cường xây dựng cơ sở vật chất: 
 . Tiếp tục thực hiện, hoàn thành các dự án đầu tư: năm 2011, 
 xây dựng 2 trạm quan trắc không khí tự động cố định 
 . Đưa p.KC vào hoạt động và đạt tiêu chuẩn ISO 17025 
 . Phòng thí nghiệm: tiếp tục chương trình thử nghiệm liên 
 phòng thí nghiệm 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 V. ĐỊNH HƢỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI 
 5.3. Trung tâm QTMT, Tổng cục Môi trƣờng (2011): 
 d) Nâng cao vai trò của Trung tâm đầu mạng: 
 . Tăng cường hỗ trợ, tư vấn các địa phương 
 . Tăng cường tổ chức các hội thảo, tập huấn, đào tạo về QT, 
 PT MT (tháng 5/2011, hội thảo với Hàn Quốc về QTMT) 
 . Nâng cao chất lượng thông tin, số liệu của Cổng thông tin 
 quan trắc môi trường. 
 TổngcụcMôitrƣờng . Kết nối các địa phương, xây dựng hệ thống QTMT 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 KẾT LUẬN 
 Tập trung xây dựng một hệ thống 
 quan trắc môi trường Việt Nam tiên 
 tiến hiện đại, đáp ứng được yêu cầu 
 của xã hội. 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung
 Xin chân thành cảm ơn 
 TổngcụcMôitrƣờng 
Trung tâmQuan trƣờng môitrắc Trung