Bài giảng Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp - Chương 1: Tổng quan về hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp - Vũ Quốc Thông

Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
1 
CHƢƠNG 01 
 TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG HOẠCH 
ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HCM 
KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN 
2 
Sau khi học xong chương này, người học có thể: 
 Trình bày bản chất của hệ thống hoạch định nguồn lực DN 
(hệ thống ERP). 
 Giải thích về ứng dụng hệ thống ERP trong doanh nghiệp. 
 Mô tả việc kiểm soát hệ thống thông tin trong môi trường ERP. 
Mục tiêu 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
2 
3 
 Bản chất kinh doanh 
 Quy trình kinh doanh 
 Hệ thống thông tin 
 Hệ thống ERP trong doanh nghiệp 
 Việc kiểm soát trong môi trường ERP 
Nội dung 
4 
Bản chất kinh doanh 
Tìm kiếm lợi nhuận 
thông qua các hoạt 
động kinh doanh. 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
3 
5 
Bản chất kinh doanh 
Các doanh nghiệp thường 
được tổ chức theo hình thức 
phân quyền. 
Các bộ phận (phòng ban) 
làm việc theo quy trình. 
6 
Trao đổi thông tin trong tổ chức kinh doanh 
Cấu trúc dọc và luồng thông tin ngang 
Tổ chức kinh doanh 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
4 
7 
Thảo luận 1 
Kế toán 
Bán hàng 
Mua hàng 
Sản xuất 
8 
Mục tiêu của tôi là 
Quyết định của tôi là 
Vì sao họ tranh cãi? 
8 
Thảo luận 1 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
5 
9 
Customer 
Sales 
Warehouse 
Manufacturing 
Purchasing 
Vendor 
Finance 
Trao đổi thông tin trong tổ chức kinh doanh 
thông tin 
hàng hóa 
10 
10 
Thảo luận 1 
Các phòng/ban phải làm gì 
để chia sẻ thông tin tốt hơn? 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
6 
11 
Quy trình kinh doanh 
 Trong một doanh nghiệp thường được tổ chức thành 
các bộ phận (business units / departments). 
 Các bộ phận thực hiện trao đổi thông tin trong quá 
trình hoạt động. 
 Việc đạt được mục tiêu của tổ chức kinh doanh phụ 
thuộc vào sự hữu hiệu và hiệu quả của việc trao đổi 
thông tin. 
12 
Doanh nghiệp nghĩ về một sự hỗ trợ 
Một hệ thống 
Hoạt động theo 
cách DN cần 
Dễ sử dụng 
Phù hợp với nhu 
cầu DN 
Phục vụ việc ra 
quyết định 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
7 
13 
Tổ chức hệ thống thông tin 
14 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
 HTTT phân tán (decentralized information system): 
 Nguồn dữ liệu được lưu trữ một cách riêng biệt và độc 
lập ở từng bộ phận. 
 Các bộ phận khác sẽ không truy xuất được dữ liệu của 
nhau để kết xuất thông tin tổng hợp. 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
8 
15 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
 HTTT tập trung (centralized 
information system): 
Nguồn dữ liệu được lưu trữ ở vị trí 
“trung tâm” và được chia sẽ với tất cả 
các bộ phận. Tùy theo nhu cầu cụ thể, 
các mẫu thông tin có thể được tổng 
hợp và kết xuất. 
16 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
 Các vấn đề tồn tại ở HTTT phân tán: 
 Dữ liệu không được truy xuất một cách nhanh 
chóng. 
 Dữ liệu trùng lắp và không nhất quán. 
 Việc tổng hợp ra thông tin tốn thời gian và chi phí. 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
9 
17 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
Giải pháp 
Kết nối công nghệ vào kinh doanh 
18 
 Enterprise resource planning (ERP) is defined as 
the ability to deliver an integrated suite of 
business applications. ERP tools share a common 
process and data model, covering broad and deep 
operational end-to-end processes, such as those 
found in finance, HR, distribution, 
manufacturing, service and the supply chain. 
(Gartner - world's leading IT research and advisory company) 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
10 
19 
Customer 
Sales Warehouse 
Manufacturing 
Purchasing Vendor 
Finance 
ERP 
thông tin 
hàng hóa 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
20 
 Những thuộc tính của hệ thống ERP: 
 Tích hợp quy trình kinh doanh (business process integration) và 
chia sẻ dữ liệu tập trung (centralized database). 
 Ứng dụng chuẩn trong kinh doanh (business best practice). 
 Khả năng trình bày thông tin dạng hình ảnh và kịp thời (real-time 
and visualized information for better decision making). 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
11 
Sales Analysis 
Quota vs Sales(%) Monthly Sales Trend Monthly Sales Trend by Cust Group 
Sales by Country 
Sales by Product Grp Sales by Products Sales by Top Customers 
Hours Over Capacity WI (What If) Hours 
Capacity and Alert Level 
Capacity Alert 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
12 
23 
 ERP “chuẩn” – được tùy chỉnh (customized) trở thành giải 
pháp trong các tổ chức kinh doanh, thuộc các ngành kinh 
doanh đặc thù 
 ERP cho các mô hình DN 
a. Sản xuất 
b. Dịch vụ 
Hệ thống thông tin (HTTT) 
24 
 Các doanh nghiệp với quy mô khác nhau, sẽ có các “gói” 
ERP khác nhau 
 ERP cho các DN với quy mô 
a. Lớn (large-size) 
b. Vừa (medium-size) 
c. Nhỏ (small-size) 
Hệ thống thông tin toàn doanh nghiệp 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
13 
25 
Thực hành 1 
Yêu cầu: sinh viên hãy 
 Sử dụng máy tính nối mạng để xem trình bày về các “gói” giải pháp 
ERP thông qua đoạn video 
 Trả lời các câu hỏi: 
 Liệt kê một số “gói” ERP nào đƣợc giới thiệu? 
 Có mấy nhóm (tier) ERP? Mỗi nhóm có những “gói” ERP nào? 
 Thị phần của các sản phẩm ERP (số liệu 2009)? 
(Panorama Consulting 2009) 
26 
Hệ thống ERP 
1) Lịch sử phát triển 
2) Ngƣời sử dụng 
3) Mô tả hệ thống ERP 
4) Ứng dụng ERP vào một doanh nghiệp 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
14 
27 
Lịch sử phát triển 
ERP II 
ERP 
MRP II 
MRP 
Hệ thống ERP 
28 
Lịch sử phát triển 
Loại hệ thống Năm Mục tiêu Áp dụng 
Hệ thống hoạch 
định nguyên liệu 
(MRP) 
1970s Lập kế hoạch sản xuất và quản lý hàng tồn 
kho. 
Tích hợp sản xuất và lập 
kế hoạch dự trữ, đặt 
hàng 
Hệ thống hoạch 
định sản xuất 
(MRP II) 
1980s Tiếp tục mục tiêu của MRP và lập kế hoạch 
tiêu thụ. 
Tích hợp thêm việc 
quản lý kinh doanh 
Hệ thống ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
15 
29 
Lịch sử phát triển 
Loại hệ thống Năm Mục đích Áp dụng 
Hệ thống hoạch 
định nguồn lực 
doanh nghiệp 
(ERP) 
Từ 
1990 
Cơ bản từ MRP II 
Tích hợp “back-office” (kế toán và quản trị 
nhân lực) 
Tích hợp thêm quản trị 
nhân sự và hƣớng tới 
cung cấp thông tin quản 
trị cấp chiến lƣợc 
Hệ thống hoạch 
định nguồn lực 
doanh nghiệp (ERP 
II) 
Từ 
2000 
Cơ bản từ H/T ERP hƣớng tới vấn đề toàn cầu 
- nhiều vùng địa lý 
Dựa trên kỹ thuật internet, thƣơng mại điện tử 
(e-commerce, cloud technology) 
Mở rộng SCM (supply 
chain management), 
CRM (customer 
relationship 
management) và DWBI 
(data warehouse/ 
business intelligence) 
Hệ thống ERP 
30 
Hệ thống ERP 
 Người sử dụng ? 
 Nhân viên (business / accounting user): thực hiện các 
công việc hằng ngày (nhập liệu, làm báo cáo); 
 Nhà quản trị (manager): sử dụng các báo cáo hỗ trợ cho 
việc ra quyết định. 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
16 
31 
Thông 
tin 
(báo 
cáo) 
Dữ liệu 
(nghiệp 
vụ phát 
sinh 
Phần cứng 
Phần mềm 
/Phƣơng tiện 
Tổ chức 
dữ liệu 
Thao tác 
 xử lý / thủ tục 
Con 
người 
HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH 
NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) 
32 
Hệ thống ERP 
 Ứng dụng H/T ERP vào một doanh nghiệp 
Tìm hiểu 
nhu cầu 
DN 
Thiết kế 
hệ thống 
Triển 
khai hệ 
thống 
Sử dụng 
H/T tại 
DN 
Hỗ trợ 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
17 
33 
 SAP (www.sap.com) 
 Oracle (www.oracle.com) 
 Infor Global Solutions (www.Infor.com) 
 Microsoft Dynamics (www.microsoft/com/dynamics) 
 Epicor (www.epicor.com) 
Ví dụ - hệ thống ERP 
34 
34 
Hỏi: công ty với quy mô: nhỏ, vừa và lớn, thì “gói” ERP nào 
(SAP, Oracle, Infor, Epicor hoặc MS Dynamics) thƣờng đƣợc 
lựa chọn để triển khai? 
Thực hành 2 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
18 
35 
Hệ thống ERP 
36 
Hệ thống ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
19 
37 
An toàn trong môi trường ERP? 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
38 
 Suy nghĩ về những rủi ro có thể xảy ra trong môi trƣờng máy 
tính – kết nối mạng? 
- Rủi ro 1 
- Rủi ro 2 
- Rủi ro 3 
-  
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
20 
39 
 Do môi trƣờng máy tính tiềm ẩn nhiều rủi ro, vận hành hệ 
thống thông tin đòi hỏi ngƣời sử dụng phải có trình độ chuyên 
môn và kiến thức tin học, hệ thống. 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
40 
Committee of Sponsoring Organizations coso 
COBIT Control Objectives for Information 
and Related Technology 
 Khung kiểm soát hệ thống cho môi trƣờng 
máy tính – gọi là COBIT 
https://www.isaca.org/COBIT/Documents/An-Introduction.pdf 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
21 
41 
 Kiểm soát ngăn ngừa (Preventive controls – P controls) 
 Kiểm soát phát hiện (Detective controls – D contrls) 
 Kiểm soát sửa sai (Corrective controls – C controls) 
Các chức năng này đƣợc sử dụng khi thiết lập các “nút” 
kiểm soát trên quy trình thông tin. VD. 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
42 
Các chức năng của kiểm soát HTTT 
Yêu cầu: đặt các nút kiểm soát thuộc 1 trong 2 loại: kiểm soát ngăn 
ngừa (P.) hoặc kiểm soát phát hiện (D.) lên sơ đồ DFD? 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
22 
45 
 Kiểm soát chung (general controls): là loại kiểm soát cho 
một số hay toàn thể các ứng dụng của hệ thống. Kiểm soát 
chung có ảnh hƣởng trực tiếp hay gián tiếp đến kiểm soát ứng 
dụng. Ví dụ: an toàn cơ sở hạ tầng cho máy móc, thiết bị phần 
cứng, phân quyền truy cập hệ thống 
 Kiểm soát ứng dụng (application controls): liên quan đến 
từng ứng dụng và xuất hiện trong quá trình xử lý nghiệp vụ 
hoặc từng quy trình cụ thể. Ví dụ: theo dõi sự chính xác, tính 
hoàn chỉnh và đúng đắn của dữ liệu đƣợc nhập vào hệ thống 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
46 
Kiểm soát chung 
Bán hàng 
Hàng tồn 
kho Mua hàng 
Phân hệ 
khác 
Kiểm 
soát 
ứng 
dụng 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
23 
47 
Thảo luận 2 
Yêu cầu: trong tình huống phân quyền cho các vai trò phối hợp 
trong quy trình mua hàng, SV hãy suy nghĩ về những thao tác 
(quyền) đƣợc cấp cho từng vai trò? 
GĐ 
BPSX 
NV 
MH 
GĐ 
BPMH 
48 
 Phân quyền trên hệ thống 
(access controls – segregation of 
duties). Đặc thù của hệ thống 
ERP là “hệ thống dùng chung – 
chia sẻ bởi nhiều ngƣời”. 
 Tại sao cần quản lý phân quyền? 
 Việc quản lý phân quyền nhƣ thế 
nào là hiệu quả? 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
24 
49 
 Kế hoạch an toàn dữ liệu (securing centralized database) 
Đặc thù của hệ thống ERP là “cơ sở dữ liệu tập trung”. Nếu cơ 
sở dữ liệu không hoạt động, sự lƣu chuyển thông tin của tổ 
chức kinh doanh sẽ thất bại toàn bộ (single point of failure). 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
50 
Sao lưu (Backup) 
- Lƣu trữ bản sao trong trƣờng hợp dữ liệu trên hệ 
thống máy tính có sự cố 
- Di dời dữ liệu, phục vụ cho công tác kiểm tra, 
làm việc và hỗ trợ hệ thống 
Phục hồi (Restore) 
- Tái lập tình trạng dữ liệu kế toán trên hệ thống 
máy từ bản dữ liệu sao lƣu 
Kiểm soát trong môi trƣờng ERP 
Vũ Quốc Thông - HTTTKT 
25 
51 
Đọc 
- Mô tả tình huống doanh nghiệp OUV (file: 
Ch01_MotaDNOUV_V1.1.pdf) 
Làm 
- Các câu hỏi trong bài tập chƣơng 1 (file: 
BtapCh01_ThongtinveDN_V1.1.pdf) 
Bài tập cuối chƣơng