Bài giảng Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa xây dựng cơ sở vật chất-Kỹ thuật cho CNXH
Việt Nam là một nước có nền kinh tế nhỏ, lạc hậu về khoa học kỹ thuật, lực lượng sản xuất còn non nớt chưa phù hợp với quan hệ sản xuất của XHCN. Để có cơ sở kỹ thuật của nền sản xuất lớn,không còn con đường nào khác là công nghiệp hoá, cơ khí hoá cân đối và hiện đại trên trình độ khoa học kỹ thuật phát triển cao.
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa xây dựng cơ sở vật chất-Kỹ thuật cho CNXH", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa xây dựng cơ sở vật chất-Kỹ thuật cho CNXH
ĐẢNG CộNG SẢN ViỆT NAM “ Chủ nghĩa xã hội là gì? Là mọi người được ăn no mặc ấm, sung sướng, tự do. “ Hồ Chí Minh “Chủ nghĩa xã hội phải phát triển trên đỉnh cao vật chất & kỹ thuật của chủ nghĩa tư bản, chính vì thế những người cộng sản phải học , học nữa, học mãi” V.I.Lênin 1 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 Công nghiệp hóa- hiện đại hóa xây dựng cô sở vật chất-kỹ thuật cho CNXH 12/07/2016 2 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 1-Công nghiệp hoá là xu h ư ớng mang tính quy luật của các n ư ớc đ i từ nền sản xuất nhỏ đ i lên một nền sản xuất lớn - Xây dựng đư ợc c ơ sở vật chất- kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội ở n ư ớc ta. - Tiến hành tái sản xuất mở rộng nâng cao đ ời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tích luỹ về l ư ợng đ ể xây dựng thành công nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa. - Tăng c ư ờng phát triển lực l ư ợng giai cấp công nhân. - Củng cố quốc phòng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Góp phần xây dựng và phát triển nền van hoá dân tộc, xây dựng con ng ư ời mới ở Việt Nam. Nh ư vậy công nghiệp hoá là xu h ư ớng mang tính quy luật cả các n ư ớc đ i từ một nền sản xuất nhỏ sang nền sản xuất lớn. 3 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 2. Tính tất yếu phải tiến hành đ ồng thời công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá của n ư ớc ta. Việt Nam là một n ư ớc có nền kinh tế nhỏ, lạc hậu về khoa học kỹ thuật, lực l ư ợng sản xuất còn non nớt ch ư a phù hợp với quan hệ sản xuất của XHCN. Để có c ơ sở kỹ thuật của nền sản xuất lớn,không còn con đư ờng nào khác là công nghiệp hoá, c ơ khí hoá cân đ ối và hiện đ ại trên trình đ ộ khoa học kỹ thuật phát triển cao. Muốn vậy công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá là phát triển tuần tự và phát triển nhảy vọt, cùng một lúc thực hiện hai cuộc cách mạng đ ó là chuyển lao đ ộng thô x ơ sang lao đ ộng tự đ ộng hoá có sự chỉ đ ạo của nhà n ư ớc theo đ ịnh h ư ớng XHCN. 4 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 3- Định nghĩa công nghiệp hoá: Công nghiệp hoá là một quá trinh lịch sử tất yếu nhằm tạo nên những chuyển biến c ă n bản về kinh tế - xã hội của đ ất n ư ớc trên c ơ sở khai thác có hiệu quả các nguồn lực và lợi thế trong n ư ớc, mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế. Xây dựng c ơ cấu kinh tế nhiều ngành với trinh đ ộ khoa học công nghệ ngày càng hiện đ ại. Công nghiệp hoá là một quá trinh lịch sử tất yếu nhằm tạo nên những chuyển biến căn bản về kinh tế - xã hội của đ ất n ư ớc trên c ơ sở khai thác có hiệu quả các nguồn lực và lợi thế trong n ư ớc, mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế. Xây dựng c ơ cấu kinh tế nhiều ngành với trinh đ ộ khoa học công nghệ ngày càng hiện đ ại. : 5 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 Hiện đ ại hoá: Khoa học công nghệ hiện đ ại là nhân tố then chốt của hiện đ ại hoá. Hiện đ ại hoá có nội dung lớn và phong phú, bao gồm các mặt kinh tế, chính trị và v ă n hoá. đ ại hoá th ư ờng đư ợc đ ịnh nghĩa là một quá trình nhờ đ ó các n ư ớc đ ang phát triển tim cách đ ạt đư ợc sự tăng tr ư ởng và phát triển kinh tế, tiến hành cải cách chính trị và củng cố c ơ cấu xã hội, nhằm tiến tới một hệ thống kinh tế xã hội và chính trị giống hệ thống của nhữngn ư ớc phát triển hiện đ ại hoá c ư ỡng bức, rập khuôn sẽ làm bại hoại cho quốc gia vi nó đ ối nghịch với bản sắc dân tộc, thù đ ịch với dân chủ Công nghiệp hoá phải đ i đ ôi với hiện đ ại hoá, kết hợp những b ư ớc tiến tuần tự về công nghệ với việc tranh thủ những c ơ hội đ i tắt, đ ón đ ầu, hinh thành những mũi nhọn phát triển theo trinh đ ộ tiên tiến của khoa học công nghệ thế giới. : 6 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : 7 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 Mặt khác chúng ta phải chú trọng xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận hành theo c ơ chế thị tr ư ờng và theo đ ịnh h ư ớng XHCN. Đây là hai nhiệm vụ đư ợc thực hiện đ ồng thời, chúng luôn tác đ ộng, thúc đ ẩy hỗ trợ cùng phát triển. Bởi lẽ "nếu công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá tạo nên lực l ư ợng sản xuất cần thiết cho chế đ ộ xã hội mới, thì việc phát triển nền kinh tế nhiều thành phần chính là xây dựng hệ thống quan hệ sản xuất phù hợp". Công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá là quá trình chuyển đ ổi căn bản, toàn diện các hoạt đ ộng sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế, xã hội từ sử dụng lao đ ộng thủ công là chính, sang sử dụng một cách phổ biến sức lao đ ộng cùng với công nghệ, ph ươ ng tiện và ph ươ ng pháp tiên tiến, hiện đ ại, dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến đ ộ khoa học - công nghệ, tạo ra năng suất lao đ ộng xã hội cao. 12/07/2016 : 8 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 4. Kinh nghiệm của các n ư ớc đ i tr ư ớc cho thấy mọi quá trình công nghiệp hoá thành công cho đ ến nay đ ều đ òi hỏi phải có các đ iều kiện sau đ ây: + Thứ nhất là thị tr ư ờng . Lịch sử nhân loại ch ư a có một quốc gia nào khi công nghiệp hoá mà không cần đ ến thị tr ư ờng, vốn, công nghệ, lao đ ộng, tài nguyên. Các chính sách tự do hoá th ươ ng mại, giá cả, tín dụng ... Là cực kỳ quan trọng trong việc mở rộng thị tr ư ờng trong n ư ớc còn thị tr ư ờng ngoài n ư ớc, trong thời kỳ tr ư ớc các quốc gia đ ã phải dùng chiến tranh đ ể phân chia thị tr ư ờng thế giới. Ngày nay ng ư ời ta không còn chiến tranh mà vẫn mở rộng thị tr ư ờng thông qua thoả thuận ký kết các hiệp nghị th ươ ng mại giữa các quốc gia trên c ơ sở hai bên cùng có lợi. Đối với Việt Nam thỡ thị tr ư ờng có ý nghĩa rất quan trọng, đ ồng thời Việt Nam là thị tr ư ờng hấp dẫn cho việc đ ầu t ư n ư ớc ngoài. phục vụ đ ắc lực vào thực tiễn. : 9 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 Nguồn nhân lực : Đây là một trong những hạt nhân của lực l ư ợng sản xuất. Thực tế ở các n ư ớc đ ã tiến hành công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá cho thấy là việc xác lập một c ơ cấu nguồn nhân lực thích hợp, đ ầu t ư tài chính đ ủ cho giáo dục và y tế, thực hiện c ơ chế thị tr ư ờng trong việc sử dụng nhân lực kết hợp với chính sách ư u đ ãi. Là nguồn gốc c ơ bản của thành công. Đối với Việt Nam không còn con đư ờng nào khác là hợp tác trung tâm kỹ thuật có nguồn nhân lực chất l ư ợng cao đ ồng thời đ ẩy mạnh giáo dục đ ào tạo. Công nghệ và vốn: Để phát triển lực l ư ợng sản xuất phù hợp với quan hệ sản xuất của XHCN thi không thể không cần đ ến công nghệ và vốn. Thực tế cho thấy các n ư ớc đ i tr ư ớc phát triển công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá đ ều dựa chủ yếu vào phát triển công nghệ và vốn. : II. Những đ iều kiện- giải pháp đ ể thực hiện công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá 1. Tạo nguồn vốn tích luỹ đ ể công nghiệp hoá 2. Đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ. 3. Làm tốt công tác về đ iều tra c ơ bản 4. Đào tạo cán bộ khoa học- kỹ thuật , khoa học quản lý và công nhân lành nghề cho công nghiệp hoá. Những đ iều kiện tiền đ ề nói trên có quan hệ mật thiết với nhau, nó đ òi hỏi phải có mới tiến hành công nghiệp hoá đư ợc. N ư ớc ta không thể không hoà nhập với các n ư ớc trong cộng đ ồng quốc tế, không thể không nẵm bắt những lý thuyết hiện đ ại đ ể ứng dụng cho các n ư ớc kém phát triển. Lý thuyết về lợi thế so sánh Lý thuyết cân bằng Lý thuyết cất cánh Mỗi lý thuyết về nội dung của nó đ ều có mặt tích cực và mặt hạn chế của nó,do vậy trong việc vận dụng phải biết vận dụng và phát huy mặt tích cực, khắc phục một cách có hiệu quả những hạn chế của nó. Bằng cách đ ó sớm đư a sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đ ại hoá ở n ư ớc ta nhanh đ ến thắng lợi 10 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : Cỏc giai đoạn phỏt triển cụng nghiệp húa ở nước ta 11 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 1- Giai đ oạn 1960 - 1986: Đại hội Đảng lao đ ộng Việt Nam lần thứ III (9/1960). Tại đ ại hội này đ ảng ta khẳng đ ịnh: Nhiệm vụ trung tâm của cả thời kỳ quá đ ộ ở miền Bắc n ư ớc ta là công nghiệp hoá XHCN, mà vấn đ ề mấu chốt là ư u tiên phát triển công nghiệp nặng. Chủ tr ươ ng về công nghiệp hoá là: Xây dựng một nền kinh tế XHCN cân đ ối và hiện đ ại, kết hợp công nghiệp với nông nghiệp, lấy nông nghiệp làm nền tảng ư u tiên phát triển công nghiệp nặng một cách hợp lý, đ ồng thời ra sức phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ. Đ ại hội lần thứ V khẳng đ ịnh : Nội dung của công nghiệp hoá XHCN trong 5 n ă m (1981 – 1985) và nh ữ ng n ă m 80 ta tập trung sức phát triển mạnh nông nghiệp là mặt trận hàng đ ầu, đư a nông nghiệp lên sản xuất lớn XHCN ra sức đ ẩy mạnh sản xuất hàng tiêu dùng tiếp tục xây dựng một số ngành công nghiệp nặng quan trọng. . : 2- Giai đ oạn từ 1986 đ ến nay Đại hộiVI (12/1986) khẳng đ ịnh: - T iếp tục xây dựng tiền đ ề cần thiết cho việc đ ẩy mạnh công nghiệp hoá XHCN trong chặng đư ờng tiếp theo . Từ sau năm 1990 đến nay Đặc biệt coi trọng CNH – HĐH nông nghiệp nông thôn. Phát triển công nghiệp. Xây dựng kết cấu hạ tầng. Phát triển nhanh du lịch Phát triển hợp lý các vùng lãnh thổ. M ở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đ ối ngoại. 12 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : IV. Ph ươ ng h ư ớng nội dung, mục tiêu của công nghiệp hoá Ph ươ ng h ư ớng hiện nay là công nghiệp hoá theo h ư ớng hiện đ ại hoá và công nghiệp hoá phát triển theo mô hình công nghiệp hoá rút ngắn. 1-Quan điểm a- CNH phải gắn liền hiện đại h o a; đồng thời phải gắn liền nền kinh tế tri thức b-Phải gắn với phỏt triển kinh tế thị trường định hướng XHCN c-Phải t i ch cực chủ động hội nhập quốc tế d-Phải lấy việc ph a t huy nh a n tố nguồn lực con người l a yếu tố cơ bản cho sự ph a t triển nhanh v a bền vững đ-Khoa học cong nghệ l a nền tảng v a động lực của qu a trinh CNH-HĐH g-Phải phỏt triển nhanh,hiệu quả v a bền vững; tăng trưởng kinh tế đi đụi với tiến bộ v a à cụng bằng xa hội. 13 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : 2. §Ó c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ thµnh c«ng: Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: b. Ph¸t huy søc m¹nh cña các thµnh phÇn kinh tÕ. c. VÒ thÞ trêng vµ vèn: Bªn c¹nh c¸c nh©n tè lµm nªn c«ng nghiÖp ho¸ cßn rÊt nhiÒu c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, tµi nguyªn, m«i trêng tù nhiªn... ViÖt nam lµ mét níc cã ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ kinh tÕ thÊp chÞu hËu qu¶ cña chiÕn tranh, kinh tÕ ph¸t triÓn muén. Muèn ph¸t triÓn nhanh nÒn kinh tÕ, muèn rót ng¾n kho¶ng c¸ch l¹c hËu cÇn ph¸t huy c¸c ®iÓm sau: §iÓm thø 1 : Ph¶i sö dông lîi thÕ níc ph¸t triÓn muén vÒ c«ng nghiÖp. §iÓm thø 2: lµ tr¸nh chiÕn tranh t¹o khung c¶nh hoµ b×nh ®Ó lµm kinh tÕ, vÊn ®Ò nµy bao hµm c¶ vÒ æn ®Þnh chÝnh trÞ. §iÓm thø 3: lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc vµ ®óng m« h×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ kinh tÕ thÞ trêng. 14 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : 15 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 Điểm thứ 4: Khi tiến hành công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá c húng ta phải chú ý đ ến mục tiêu của nó , suy cho cùng th i mục tiêu đ ó phải là tiến bộ xã hội, tạo tiền đ ề kinh tế, vật chất cho sự giải phóng con ng ư ời, giải phóng sự tha hoá con ng ư ời, làm cho con ng ư ời thực sự là con ng ư ời và một "xã hội v a n minh" có đ iều kiện h i nh thành và phát triển và hoàn thiện, và chú ý đ ến quy luật phát triển khách quan của xã hội. : 16 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 Đại hội 12 của Đảng đã chỉ rõ: Phát triển công nghiệp và xây dựng theo hướng hiện đại, tiếp tục tạo nền tảng cho một nước công nghiệp và nâng cao khả năng độc lập, tự chủ của nền kinh tế . Cơ cấu lại, xây dựng nền công nghiệp theo hướng phát triển mạnh những ngành có tính nền tảng, có lợi thế so sánh và có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững, nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế, từng bước có khả năng tham gia sâu, có hiệu quả vào mạng sản xuất và phân phối toàn cầu . Ư u tiên phát triển công nghiệp phục vụ nông nghiệp và nông thôn Phát triển mạnh công nghiệp xây dựng và phát triển hợp lý công nghiệp sử dụng nhiều lao động, góp phần chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động . Phát triển năng lực nghiên cứu, thiết kế, chế tạo các sản phẩm công nghiệp có công nghệ tiên tiến, giá trị gia tăng cao, nhất là các máy điều khiển kỹ thuật số, hệ thống tự động hoá, có khả năng xuất khẩu, thay thế nhập khẩu, nâng cao tỉ lệ nội địa hoá sản phẩm...; Phát triển năng lực nghiên cứu, thiết kế, chế tạo các sản phẩm công nghiệp có công nghệ tiên tiến, giá trị gia tăng cao, nhất là các máy điều khiển kỹ thuật số, hệ thống tự động hoá, có khả năng xuất khẩu, thay thế nhập khẩu, nâng cao tỉ lệ nội địa hoá sản phẩm...; Bố trí hợp lý công nghiệp trên các vùng; phát huy hiệu quả các khu, cụm công nghiệp hiện có và đẩy mạnh phát triển công nghiệp theo hình thức cụm, nhóm sản phẩm, tạo thành các tổ hợp công nghiệp quy mô lớn, hiệu quả cao; đẩy mạnh việc xây dựng các khu công nghệ cao; hình thành và phát triển các khu kinh tế tổng hợp ven biển và các khu kinh tế cửa khẩu : 17 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : 18 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016 : 19 Nguyễn Trung Công - Lớp BD cập nhật kiến thức đối tượng 5 12/07/2016
File đính kèm:
- bai_giang_cong_nghiep_hoa_hien_dai_hoa_xay_dung_co_so_vat_ch.ppt