Bài giảng Chăm sóc bệnh nhân mở khí quản

CHĂM SÓC BỆNH NHÂN MỞ KHÍ QUẢN 
1.ĐỊNH NGHĨA 
	- Mở khí quản là vết rạch ở khí quản nhằm 
tạo ra lỗ mở từ khí quản ra da , đặt bộ Canule 
Krisaberg tạm thời hay vĩnh viễn vào , cho phép 
không khí đi qua khi có tắc nghẽn đường hô hấp 
trên , giúp lấy chất tiết ở khí quản giúp việc cai máy 
thở do giảm khí khoảng chết và hạ kháng 
lực đường thở , cho phép giúp thở nhân tạo nhiều 
ngày . 
	- Nơi mở thường ở đốt 2, 3, 4 vòng sụn khí 
quản . 
2. TRƯỜNG HỢP MỞ KHÍ QUẢN  
2.1 Tắc nghẽn hô hấp : người bệnh thở qua đường thở nhân tạo trong thời gian dài . Mất khả năng bài tiết đờm nhớt đường hô hấp dưới . 
2.2 Cấp cứu : 
	+ Tắc nghẽn đường hô hấp trên do dị vật . 
	+ Người bệnh bị tổn thương do nội khí quản . 
	+ Chảy máu đường hô hấp trên . 
	+ Bỏng đường thở . 
	+ Chấn thương cổ và thanh quản 
3. LỢI ÍCH 
	- Giúp người bệnh thở dễ dàng , hiệu quà . 
	- Dễ dàng lấy dị vật , hút đờm nhớt . 
	- Lắp máy thở dễ dàng . 
	- Mở khí quản giúp giảm được khoảng chết ( # 150ml ). 
4. BỘ MỞ KHÍ QUẢN  
	- Có tên là Canule Krisaberg , gồm có 3 
thành phần : 
	+ Canule Interne: Ống nằm trong 
 ( nòng con ) 
	+ Canule Externe : Ống nằm ngoài 
 ( nòng mẹ ) 
	+ Mandrain : thông nòng . 
	- Có 2 loại Canule Krisaberg : loại bằng bạc 
và loại bằng nhựa . 
5. THỦ THUẬT MỞ KHÍ QUẢN 
	 Tư thế : 
	- Người bệnh nằm ngửa , cằm thẳng góc trần nhà , đặt gối thấp dưới vai . 
 	- Thầy thuốc gây tê tại chỗ , rạch đường thẳng đi vào thanh quản xuyên qua sụn khí quản . 
	- Đưa bộ Canule thích hợp vào đường rạch ở khí 
quản và mặt Canule đưa lên mặt da , hút đờm nhớt 
thật kỹ và khâu lại . 
	- Sau khi đặt Canule xong cố định dây 2 bên cổ 
bệnh nhân tránh cột quá chặt , tránh cột trên đường đi 
của mạch cảnh . 
	- Băng chân Canule . Nghe phổi đánh giá khả năng 
thông khí của phổi , thở Oxy hay bóp bóng hỗ trợ theo 
y lệnh . Kiểm tra X quang phổi . 
6. BIẾN CHỨNG  
	 - Ngay sau khi đặt : chảy máu chân mở 
khí quản , sút ống trong những giờ đầu sau khi 
đặt , tắc nghẽn do đàm nhớt , tắc nghẽn do 
cục máu đông , tràn khí dưới da . 
	 - Biến chứng muộn : viêm phổi , nghẹt 
đờm , nhiễm trùng da chung quanh ống , sút 
ống , xẹp phổi , dò khí thực quản , hẹp khí 
quản . 
7. QUY TRÌNH KỸ THUẬT 
CHĂM SÓC MỞ KHÍ QUẢN 
	- Báo và giải thích cho người bệnh . 
	- Chuẩn bị dụng cụ 
	- Nhận định chỉ số Oxy trên máy thở ( nếu người bệnh đang thở máy ). Tăng chỉ số Oxy cho người bệnh . 
	- Gắn và thử máy hút đờm . 
	- Chuẩn bị tư thế cho người bệnh 
	- Bộc lộ nơi mở khí quản . 
	- Cho người bệnh ngưng thở Oxy 
	- Trong trường hợp người bệnh có dấu hiệu khó thở 
hay cần thở Oxy thì duy trì cho người bệnh . 
	- Vỗ lưng người bệnh nếu cần . 
	- Nhân viên y tế sát khuẩn tay nhanh . 
	- Tiến hành hút đờm nhớt nơi mở khí quản , mũi , 
miệng . 
	- Rửa tay nhanh và mang gants tay . 
	- Mở mâm vô trùng và chuẩn bị dụng cụ 
trong mâm . 
	- Dùng kẹp lấy băng dơ cho vào túi rác , ngâm kẹp 
vào thau đựng dung dịch sát khuẩn . 
	- Đặt gạc lớn lên ngực người bệnh . 
	- Dùng kẹp gắp bông rửa sạch mặt trên 
miệng Canule , không lau khô , không sát trùng , khi 
thực hiện kỹ thuật cần chú ý giữ yên Canule để tránh 
người bệnh bị kích thích . 
	- Tiếp tục rửa sạch mặt bên ngoài Canule , lau khô , 
sát trùng . 
	- Dùng kẹp gắp gạc trên ngực bỏ vào túi rác để 
tiến hành rửa da chung quanh và vùng da phía dưới 
Canule . 
	- Thay miếng gạc lớn mới lên ngực người bệnh để 
tiến hành thay dây cố định mới . 
	- Kỹ thuật thay dây cố định mở khí quản : luôn thay 
dây mới hoàn tất trước khi cắt dây cũ , thay dây bên 
xa trước dây bên gần sau , sau khi xỏ dây vào 2 bên 
Canule nhân viên y tế dùng kẹp luồn dây bên xa 
qua bên gần của mình , tiến hành cột gút cạnh 
bên cổ người bệnh . Nhân viên y tế cần cột gút dẹp và 
tránh gút nằm trên đường đi động mạch . 
	- Sau khi cột xong sẽ tiến hành cắt dây cũ . 
	- Sát trùng lại 2 đầu Canule và da nơi dây cũ . 
	- Gắp gạc trên ngực bỏ vào túi rác . 
	- Sát trùng lại vùng da chung quanh trước khi tiến hành che chân mở khí quản . 
	- Dùng kẹp đặt gạc che chân mở khí quản 
	- Đặt gạc thật mỏng vô trùng che lỗ trên 
Canule và dùng băng keo cố định lại . 
	- Thấm dung dịch nước muối làm ẩm gạc nếu 
người bệnh không có chỉ định thở Oxy hay thở 
máy . 
	- Báo và giải thích cho bệnh nhân biết công 
việc đã thực hiện xong . 
	- Cho người bệnh nằm lại tư thế thoải mái . 
	- Dọn dẹp dụng cụ , ghi hồ sơ . 
The end! 
The end!