Bài giảng Báo cáo tài chính - Chương 6: Hoàn thành kiểm toán

2017
Trần Thị Vinh 1
Hoàn thành kiểm toán
2
Mục tiêu
• Nắm được các bước chuẩn bị hoàn thành 
công việc kiểm toán
• Giải thích được nội dung báo cáo kiểm toán 
và các ý kiến của kiểm toán viên
3
Nội dung
Chuẩn bị hoàn thành kiểm toán
• Đánh giá kết quả
Báo cáo kiểm toán
• Khái niệm và vai trò
• Các yếu tố của báo cáo 
• Các loại ý kiến 
2017
Trần Thị Vinh 2
4
Đánh giá kết quả
• Áp dụng thủ tục phân tích
• Đánh giá sự đầy đủ của bằng chứng
• Đánh giá tổng hợp sai sót
• Rà soát lại hồ sơ kiểm toán
• Yêu cầu cung cấp thư giải trình
• Kiểm tra các công bố trên Bảng thuyết 
minh
• Xem xét các thông tin đính kèm với báo 
cáo tài chính 
5
Áp dụng thủ tục phân tích
CHUẨN BỊ 
KIỂM 
TOÁN
THỰC 
HIỆN KIỂM 
TOÁN
HOÀN 
THÀNH 
KIỂM TOÁN
6
Đánh giá sự đầy đủ của bằng chứng
Hồ sơ
kiểm toán
đã đầy đủ
chưa?
Phải chăng
các công
việc đã được
hoàn thành
đúng đắn?
Các thủ tục
kiểm toán
đã được
thực hiện
đầy đủ
chưa?
2017
Trần Thị Vinh 3
7
Đánh giá tổng hợp sai sót
• Xác định tổng sai sót chưa điều chỉnh
• So sánh với mức trọng yếu của toàn bộ báo
cáo tài chính
• Lựa chọn cách giải quyết thích hợp cho mỗi
tình huống
8
KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (A)
Ảnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế
Sai lệch
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức 90
Vốn hóa Tài sản cố định 240
330
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 240
Xác nhận Nợ phải thu 300
540
TỔNG HỢP 870
Mức trọng
yếu tổng
thể: 1400
Mức trọng
yếu thuc
hien: 700
9
KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (B)
Ảnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế
Sai lệch
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức 90
Vốn hóa Tài sản cố định 900
990
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 240
Xác nhận Nợ phải thu 300
540
TỔNG HỢP 1530
Mức trọng
yếu tổng
thể: 1400
Mức trọng
yếu khoản
mục: 700
2017
Trần Thị Vinh 4
10
KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (C)
Ảnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế
Sai lệch
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức 50
Vốn hóa Tài sản cố định 750
800
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 140
Xác nhận Nợ phải thu 300
440
TỔNG HỢP 1240
Mức trọng
yếu tổng
thể: 1400
Mức trọng
yếu khoản
mục: 700
11
KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (D)
Ảnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế
Sai lệch
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức 250
Vốn hóa Tài sản cố định 550
800
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 250
Xác nhận Nợ phải thu 300
550
TỔNG HỢP 1350
Mức trọng
yếu tổng
thể: 1400
Mức trọng
yếu khoản
mục: 700
12
RÀ SOÁT LẠI HỒ SƠ KIỂM TOÁN
1
2
3
KTV chính
• kiểm tra hồ sơ
các trợ lý KTV 
Chủ nhiệm
kiểm toán
• kiểm tra công
việc KTV 
chính
Thành viên
BGĐ phụ trách
tổng thể
• kiểm tra toàn
bộ hồ sơ kiểm
toán
2017
Trần Thị Vinh 5
13
THƯ GIẢI TRÌNH
Cam kết
THƯ GIẢI 
TRÌNH
14
Kiểm tra các công bố trên Bản thuyết minh
Bản thuyết minh báo cáo tài chính Kiểm tra
Thông tin chi tiết về đơn vị 
Chính sách kế toán 
Nợ tiềm tàng 
Sự kiện sau ngày kết thúc niên độ 
Nghiệp vụ quan trọng với các bên liên quan 
.
15
Kiểm tra thông tin đính kèm với BCTC
2017
Trần Thị Vinh 6
16
BÁO CÁO KIỂM TOÁN 
1. Vai trò của Báo cáo kiểm toán
Kết tinh kết quả công việc kiểm toán
Gắn với trách nhiệm kiểm toán viên
Giải thích rõ cho người sử dụng
2. Chuẩn hóa báo cáo kiểm toán
Nội dung
Ý kiến
17
Tên và địa chỉ CTKT
Số hiệu BCKT 
Tiêu đề BCKT 
Người nhận BCKT 
Đoạn mở đầu
Trách nhiệm của BGĐ
Ý kiến của kiểm toán viên 
Địa điểm và thời gian lập BCKT 
Chữ ký và đóng dấu 
CÁC YẾU TỐ TRÊN BÁO CÁO KIỂM TOÁN
Đối tượng kiểm toán
Chuẩn mực kiểm toán
Bảo đảm hợp lý
Công việc và thủ tục đã thực hiện 
Thủ tục lựa chọn trên xét đoán
Bao gồm đánh giá rủi ro
Đánh giá việc tuân thủ
Đánh giá các ước tính và xét đoán
Đánh giá việc trình bày toàn bộ 
Cở sở hợp lý
Trách nhiệm của KTV
Cơ sở của ý kiến
(đối với MAR)
Lập và trình bày BCTC trung thực 
hợp lý
BCTC không có sai sót trọng yếu
Cơ sở của Ý kiến ngoại trừ
Cơ sở của Ý kiến trái ngược
Cơ sở của Ý kiến từ chối nhận xét
Đoạn mở đầu
18
CÁC LOẠI Ý KIẾN TRÊN BÁO CÁO KIỂM TOÁN
Chấp nhận toàn phần
Không phải Chấp nhận toàn phần
• Ý kiến kiểm toán ngoại trừ
• Ý kiến kiểm toán trái ngược
• Từ chối đưa ra ý kiến
2017
Trần Thị Vinh 7
19
CHẤP NHẬN TOÀN PHẦN
 Báo cáo tài chính không có sai sót trọng 
yếu. 
 Báo cáo tài chính có sai sót trọng yếu 
nhưng đã được điều chỉnh.
 Các thay đổi chính sách kế toán đã được 
khai báo đầy đủ.
20
“Theo ý kiến của chúng tôi, báo cáo tài chính
đã phản ánh trung thực và hợp lý trên các
khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của
công ty ABC tại ngày 31/12/X, cũng như kết
quả kinh doanh và các luồng lưu chuyển tiền
tệ trong năm tài chính kết thúc tại ngày
31/12/X, phù hợp với chuẩn mực và chế độ
kế toán Việt Nam hiện hành và các quy định
pháp lý có liên quan ./.”
CHẤP NHẬN TOÀN PHẦN
21
Ý KIẾN KIỂM TOÁN NGOẠI TRỪ 
DO GIỚI HẠN PHẠM VI KIỂM TOÁN
 Giới hạn phạm vi kiểm toán khi kiểm toán 
viên không thực hiện được các thủ tục 
kiểm toán cần thiết mà không có thủ tục 
thay thế phù hợp.
 Vấn đề giới hạn phạm vi chưa ảnh hưởng 
đến tổng thể của BCTC. 
2017
Trần Thị Vinh 8
22
Cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ
Chúng tôi không thể tham gia kiểm kê hàng tồn kho vào ngày
31/12/X, vì tại thời điểm đó chúng tôi chưa được bổ nhiệm làm
kiểm toán. Với những tài liệu hiện có ở đơn vị, chúng tôi cũng
không thể kiểm tra được tính đúng đắn của số lượng hàng tồn
kho tại thời điểm trên bằng các thủ tục kiểm toán khác.
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ
Theo ý kiến chúng tôi, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề nêu
tại đoạn “Cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ”, báo cáo tài
chính đã phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh
trọng yếu..phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán Việt
Nam hiện hành và các quy định pháp lý có liên quan.”
Ý KIẾN KIỂM TOÁN NGOẠI TRỪ 
DO GIỚI HẠN PHẠM VI KIỂM TOÁN
23
Ý KIẾN KIỂM TOÁN NGOẠI TRỪ 
DO KHÔNG NHẤT TRÍ VỚI GIÁM ĐỐC
 Khi không nhất trí với Giám đốc dẫn đến 
các sai sót trọng yếu trên BCTC
 Tuy nhiên, sai sót chưa ảnh hưởng đến 
tổng thể BCTC
24
“Cơ sở của ý kiểm kiểm toán ngoại trừ
Như đã nêu trong phần thuyết minh X của báo cáo tài chính,
đơn vị đã không khấu hao TSCĐ, trong khi TSCĐ này đã thực
sự được sử dụng trên 6 tháng, với mức khấu hao đáng lẽ phải
tính là XXX VNĐ. Do vậy, chi phí kinh doanh đã bị thiếu và giá
trị thuần của TSCĐ đã cao hơn thực tế với giá trị tương đương
XXX VNĐ, làm cho lãi tăng giả tạo XXX VNĐ.
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ
Theo ý kiến chúng tôi, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề
nêu tại đoạn “Cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ”, báo
cáo tài chính đã phản ánh trung thực và hợp lý trên khía
cạnh trọng yếu.”
Ý KIẾN KIỂM TOÁN NGOẠI TRỪ 
DO KHÔNG NHẤT TRÍ VỚI GIÁM ĐỐC
2017
Trần Thị Vinh 9
25
 TỪ CHỐI ĐƯA RA Ý KIẾN
Giới hạn về phạm vi kiểm toán đã ảnh hưởng đến 
tổng thể, khiến cho KTV không đủ bằng chứng 
đưa ra ý kiến về BCTC như là một tổng thể. 
 Ý KIẾN TRÁI NGƯỢC
Khi không nhất trí với Giám đốc mà vấn đề này đã 
ảnh hưởng đến tổng thể BCTC, khiến cho BCTC 
không còn trung thực và hợp lý nữa.
26
“Cơ sở của việc từ chối đưa ra ý kiến
Do những hạn chế từ phía đơn vị mà chúng tôi
không thể kiểm tra được toàn bộ doanh thu,
cũng không nhận được đủ các bản xác nhận nợ
phải thu từ khách hàng.
Từ chối đưa ra ý kiến
Do tầm quan trọng của vấn đề nêu trong
đoạn “Cơ sở của việc từ chối đưa ra ý kiến”,
chúng tôi không thể thu thập được đầy đủ
bằng chứng kiểm toán thích hợp để đưa ra ý
kiến kiểm toán về báo cáo tài chính.”
TỪ CHỐI ĐƯA RA Ý KIẾN
27
“ Cơ sở của ý kiến trái ngược
Trong báo cáo tài chính, giá trị TSCĐ là XX VNĐ; khoản vay công
ty B là XY VNĐ đã không phản ánh trong sổ kế toán và không có
chứng từ kế toán xác minh.
Ý kiến trái ngược
Theo ý kiến chúng tôi, do tầm quan trọng của các vấn đề
nêu trong đoạn “Cơ sở của ý kiến trái ngược”, báo cáo tài
chính đã phản ánh không trung thực và không hợp lý trên
các khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của công ty ABC
tại ngày 31/12/X, cũng như kết quả kinh doanh và các luồng
lưu chuyển tiền tệ trong năm tài chính kết thúc tại ngày
31/12/X, không phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán
Việt Nam hiện hành và các quy định pháp lý có liên quan.”
Ý KIẾN TRÁI NGƯỢC
2017
Trần Thị Vinh 10
28
• Khi cần làm rõ một vấn đề đã được trình
bày hoặc thuyết minh trong báo cáo tài
chính để người sử dụng hiểu được báo cáo
tài chính.
• Được đưa ra trong Ý kiến chấp nhận toàn
phần, và Ý kiến không phải là chấp nhận
toàn phần.
• Trình bày ngay sau đoạn “Ý kiến của kiểm toán
viên”
Đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh”
29
“Ý kiến kiểm toán ngoại trừ
Theo ý kiến chúng tôi, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn
đề nêu tại đoạn “Cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại
trừ”, báo cáo tài chính đã phản ánh trung thực và hợp
lý trên khía cạnh trọng yếu.
Vấn đề cần nhấn mạnh
Chúng tôi muốn lưu ý người đọc đến thuyết minh
X trong phần thuyết minh báo cáo tài chính, trong
đó mô tả sự không chắc chắn liên quan đến kết
quả của vụ kiện mà Công ty bị Công ty XYZ kiện. Ý
kiến kiểm toán ngoại trừ của chúng tôi không liên
quan đến vấn đến này.”
Ví dụ: Đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh”
30
 Khi cần làm rõ một vấn đề khác ngoài các vấn
đề đã được trình bày hoặc thuyết minh trong
báo cáo tài chính, để người sử dụng hiểu rõ
hơn:
• Hiểu rõ về cuộc kiểm toán;
• Về trách nhiệm của KTV hoặc về báo
cáo kiểm toán.(*)
 Được đưa ra trong Ý kiến chấp nhận toàn
phần(*), và Ý kiến không phải là chấp nhận
toàn phần (**).
 Trình bày ngay sau đoạn “Ý kiến của kiểm toán
viên” và đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh” (nếu có).
Đoạn “Vấn đề khác”
2017
Trần Thị Vinh 11
31
Tình huống
Không 
trọng yếu
Trọng yếu nhưng 
chưa ảnh hưởng 
đến tổng thể BCTC
Trọng yếu đến 
mức ảnh hưởng 
tổng thể BCTC 
Giới hạn phạm vi kiểm 
toán
Không nhất trí với 
giám đốc
Thay đổi chính sách 
kế toán đã khai báo
đầy đủ
Cần làm rõ vấn đề đã 
thuyết minh
Thông tin đính kèm 
không nhất trí với 
BCTC
THANK YOU