Bài giảng An toàn lao động - Chương 5: Kỹ thuật an toàn điện

Chương 5: KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI
KHOA: ĐIỆN, ĐIỆN TỬ, CƠ KHÍ & XÂY DỰNG
BỘ MÔN : AN TOÀN LAO ĐỘNG
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
+ Dòng điện có thể làm chết người:
- Khoảng 100[mA], có trường hợp (5 ÷10)[mA] tuỳ thuộc điều
kiện xảy ra tai nạn và sức khỏe.
+ Điện trở người:
- Điện trở người phụ thuộc vào lớp sừng da, trạng thái sức khỏe,
môi trường xung quanh..
+ Tác hại dòng điện:
- Khi con người tiếp xúc với nguồn điện, sẽ có dòng điện qua cơ
thể và tác dụng vào cơ thể.
- Huỷ hoại cơ quan thần kinh điều khiển các giác quan bên trong
của người, làm tê liệt cơ bắp
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
+ Tác hại dòng điện:
- Huỷ hoại cơ quan hô hấp, sưng màng phổi, cơ quan tuần hoàn
máu.
- Mức độ nguy hiểm của điện giật tuỳ theo:
Biên độ dòng điện (trị số dòng điện).
•Tần số dòng điện. 
•Đường đi của dòng điện.
•Thời gian tồn tại điện giật. 
•Trình trạng sức khỏe (hoàn cảnh xảy ra tai nạn và phản xạ
của nạn nhân). 
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
I,[mA]
Tác hại đối với người
Điện xoay chiều AC, 
f = (50 ÷60)[Hz]
Điện một chiều DC
0,6 ÷ 1,5 Bắt đầu thấy tê Chưa có cảm giác
2 ÷ 3 Tê tăng mạnh Chưa có cảm giác
5 ÷ 7 Bắp thịt bắt đầu co Đau như bị kim đâm
8 ÷10 Tay không rời vật có
điện
Nóng tăng dần
20÷ 25 Tay không rời vật có
điện, bắt đầu khó thở
Bắp thịt co và rung
50÷ 80 Tê liệt hô hấp, tim bắt
đầu đập mạnh
Tay khó rời vật có
điện, khó thở
90 ÷100 Nếu kéo dài với t 3[s]
tim ngừng đập
Hô hấp tê liệt
ngI
 
+ Tác hại dòng điện
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
+ Thời gian điện giật:
- Thời gian điện giật càng lâu, điện trở người càng
giảm, lúc này tác hại với cơ thể người càng tăng lên.
+ Đường đi của dòng điện:
- Để đánh mức độ nguy hiểm của các con đường
của dòng điện người ta dựa vào phân lượng dòng
điện qua tim người.
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
+ Nguyên nhân có thể gây ra tai nạn điện:
- Do trình độ tổ chức, quản lý công tác lắp
đặt, xây dựng, sửa chữa công trình điện chưa tốt.
- Do vi phạm quy trình kỹ thuật an toàn, đóng
điện khi có người đang sửa chữa, công tác vận
hành thiết bị điện không đúng qui trình.
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
+ Các dạng tai nạn điện:
- Chấn thương do điện: là sự phá huỷ cục bộ các
mô của cơ thể do dòng điện hoặc hồ quang điện.
* Bỏng điện: bỏng do dòng điện qua cơ thể con 
người hoặc do bột kim loại nóng bắn vào gây bỏng.
* Co giật cơ: khi có dòng điện qua người, các cơ
bị co giật.
* Viêm mắt do tác dụng của tia cực tím. 
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀAN TOÀN ĐIỆN
+ Các dạng tai nạn điện:
- Điện giật: Dòng điện qua cơ thể sẽ gây kích thích các mô
kèm theo co giật cơ ở các mức độ khác nhau:
Cơ bị co giật nhưng không bị ngạt. 
Cơ bị co giật, người bị ngất nhưng vẫn duy trì được hô hấp
và tuần hoàn.
Người bị ngất, hoạt động của tim và hệ hô hấp bị rối loạn. 
Chết lâm sàng (không thở, hệ tuần hoàn không hoạt động). 
II. SƠ CỨU KHI BỊ ĐIỆN GIẬT
+ Cách ly nạn nhân ra khỏi nguồn điện:
- Nhanh chóng cắt cầu dao điện nơi gần nhất hoặc
lấy cây gỗ khô, vật cách điện gạt dây ra khỏi nạn
nhân.
- Đứng tấm ván khô, vật liệu cách điện kéo nạn
nhân khỏi nguồn điện (không chạm vào người).
- Khi xảy ra dưới nước phải đứng trên cao, cách ly
với nước và xử lý theo các bước như trên.
II. SƠ CỨU KHI BỊ ĐIỆN GIẬT
+ Sơ cứu khi bị điện giật:
- Hô hấp nhân tạo khi nạn nhân ngưng thở:
* Để nạn nhân nằm ở nơi thoáng mát
* Nới rộng quần áo và dây thắt lưng
* Đệm dưới cổ cho đầu hơi ngửa ra sau, để đường hô hấp được 
thông thoáng.
* Một tay bịt mũi nạn nhân, tay kia kéo hàm xuống dưới để miệng 
hở ra
* Ngậm chặt miệng nạn nhân rồi thổi hai hơi liên tục, sau 2 giây 
chuyển sang xoa bóp tim ngoài lồng ngực, mỗi phút thổi khoảng 10-
12 lần.
II. SƠ CỨU KHI BỊ ĐIỆN GIẬT
+ Sơ cứu khi bị điện giật:
- Làm hô hấp nhân tạo:
II. SƠ CỨU KHI BỊ ĐIỆN GIẬT
+ Sơ cứu khi bị điện giật:
- Xoa bóp tim ngoài lồng ngực:
* Người tiến hành ép tim quỳ gối bên trái nạn nhân
* Hai bàn tay chồng lên nhau rồi để trước tim, tương ứng với 
điểm giữa lồng ngực hoặc khoang liên sườn 4 - 5 bên ngực trái, 
từ từ ấn sâu xuống khoảng 1/3 cho đến một nửa bề dày lồng 
ngực, sau đó nới lỏng tay ra.
* Tiếp tục hà hơi thổi ngạt 2 lần liên tiếp, sau 2 giây lại ép tim 
khoảng 4÷6 lần cho đến khi có sự trợ giúp y tế.
II. SƠ CỨU KHI BỊ ĐIỆN GIẬT
+ Sơ cứu khi bị điện giật:
III. CÁC BIỆN PHÁPAN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
+ Các quy tắc chung:
- Khi sử dụng phải hiểu biết về kỹ thuật điện, các thiết bị
điện
- Khi sửa điện trên cao, phòng kín phải có thêm người theo dõi
- Chọn đúng điện áp sử dụng, phải che chắn các thiết bị, bộ
phận của mạng điện.
- Thực hiện nối đất hay nối trung tính các thiết bị điện..
III. CÁC BIỆN PHÁPAN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
+ Các biện pháp kỹ thuật
- Cách điện giữa các pha với nhau bằng vỏ tốt.
- Những nơi có điện nguy hiểm phải có hàng rào che chắn, biển
báo nguy hiểm, tín hiệu báo..
- Sử dụng máy cắt điện an toàn, cầu dao tự động, công tắc phải
được đặt trong hộp tủ kín và có dây tiếp đất an toàn.
- Khi đóng mở cầu dao phải trang bị ủng cách điện, phải ghi rõ
điện áp sử dụng trên thiết bị
III. CÁC BIỆN PHÁPAN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
+ Bảo vệ nối đất
- Tạo nên giữa vỏ thiết bị và đất một mạch điện có độ dẫn điện
lớn hơn điện dẫn người, để cho dòng điện đi qua người khi chạm
vào vỏ không gây nguy hiểm.
+ Bảo vệ nối dây trung tính
- Dùng cho mạng điện 4 dây (<1000 V), nối vỏ các thiết bị với
dây trung tính, dây trung tính được nối đất ở nhiều nơi