50 Đề thi bồi dưỡng học sinh giỏi Hóa học Lớp 9 (Phần 2)

 54 
 + Không cho điểm nếu bài làm không đúng bản chất hóa học. 
______________________________________________________________ 
Đề số 12: 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI KHỐI 9 
NĂM HỌC: 2012 – 2013 
Môn: HÓA HỌC 
Thời gian: 150 (không kể thời gian giao đề) 
C©u1 (3 ®iÓm): 
 1. Cã bèn lä chøa riªng biÖt dung dÞch cña 4 chÊt sau: NaOH, FeCl2, HCl, NaCl.Tr×nh 
bµy ph−¬ng ph¸p ho¸ häc ®Ó nhËn biÕt c¸c chÊt trªn mµ kh«ng dïng thªm chÊt nµo kh¸c. 
 2. Lµm thÕ nµo ®Ó t¸ch riªng biÖt c¸c muèi NaCl, FeCl2, AlCl3 trong cïng mét dung 
dÞch? ViÕt c¸c ph−¬ng tr×nh ph¶n øng ®R dïng. (Muèi t¸ch ra kh«ng thay ®æi vÒ khèi 
l−îng). 
C©u 2 (3 ®iÓm): 
 1. Tõ kh«ng khÝ, n−íc, ®¸ v«i vµ c¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt hRy ®iÒu chÕ ph©n ®¹m 2 l¸, 
ph©n ®¹m urª.ViÕt c¸c ph−¬ng tr×nh ph¶n øng ®R dïng. 
 2. Hoµ tan mét l−îng natri kim lo¹i vµo n−íc, thu ®−îc dung dÞch X vµ a mol khÝ bay 
ra. Cho b mol khÝ CO2 hÊp thô hoµn toµn vµo dung dÞch X, ®−îc dung dÞch Y. HRy cho 
biÕt cã chÊt nµo trong dung dÞch Y? 
C©u3 (2 ®iÓm): 
 Hçn hîp X gåm Al2O3 , Fe2O3, CuO. §Ó hoµ tan hoµn toµn 4,22 g hçn hîp X cÇn võa 
®ñ 800 ml dung dÞch HCl 0,2M. LÊy 0,08 mol hçn hîp X cho t¸c dông víi H2 d− thÊy 
t¹o ra 1,8g H2O. TÝnh thµnh phÇn % vÒ khèi l−îng cña mçi oxit trong X. 
C©u 4 (5 ®iÓm): 
 1. Cho 18,5 g hçn hîp Mg, Fe, Zn vµo 200ml dung dÞch H2SO4 (loRng) nång ®é 1,2M 
. Sau khi ph¶n øng x¶y ra xong, lÊy mét nöa thÓ tÝch khÝ H2 tho¸t ra cho qua èng chøa x 
gam CuO nung nãng, thÊy trong èng cßn l¹i 8,96 g chÊt r¾n.ViÕt ph−¬ng tr×nh ho¸ häc 
cña c¸c ph¶n øng x¶y ra vµ t×m x .C¸c ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn. 
 2.Trén V1 lÝt dung dÞch HCl 0,6M víi V2 lÝt dung dÞch NaOH 0,4M thu ®−îc 0,6 lÝt 
dung dÞch A. TÝnh V1,V2 , biÕt r»ng 0,6 lÝt dung dÞch A cã thÓ hoµ tan hÕt 1,02 gam 
Al2O3. 
C©u 5 (3 ®iÓm): 
 §èt hoµn toµn 4,4 g mét sunfua kim lo¹i MS trong l−îng oxi d−. ChÊt r¾n thu ®−îc 
sau ph¶n øng hoµ tan võa ®ñ trong dung dÞch HNO3 37,8%. Thu ®−îc dung dÞch muèi 
cã nång ®é 41,72%. Lµm l¹nh dung dÞch muèi cã 8,08 g muèi r¾n t¸ch ra . Nång ®é 
dung dÞch muèi cßn 34,7%. X¸c ®Þnh c«ng thøc muèi r¾n . 
Câu 6: (4,0 điểm) 
Hỗn hợp X có khối lượng 24,5 gam gồm kim loại M (hoá trị II, không đổi) và 
muối halogen của một kim loại kiềm. Cho X vào 400 ml dung dịch H2SO4 đặc nóng, lấy 
dư. Sau khi phản ứng xảy ra thu được dung dịch B và 13,44 lít hỗn hợp khí C (ở đktc) 
gồm 2 khí có tỷ khối so với khí hidro bằng 27,42. Tỷ khối giữa 2 khí là 1,7534. Cần 400 
 55 
ml dung dịch Ba(OH)2 nồng độ 2M để phản ứng hết với các chất trong dung dịch B. Kết 
thúc phản ứng thu được 209,6 gam kết tủa, nung kết tủa đến khối lượng không đổi được 
chất rắn E có khối lượng giảm a gam so với lượng kết tủa đem nung. Dẫn khí C qua 
nước, khí còn lại có thể tích 8,96 lít (đktc). 
a) Xác định nồng độ mol/lít của dung dịch H2SO4 
b) Xác định kim loại M và muối halogen của kim loại kiềm đã dùng. 
(Học sinh được sử dụng bảng HTTH và máy tính theo quy định của Bộ GD&ĐT) 
 HÕt  
H−íng dÉn chÊm 
m«n: ho¸ häc 
C©u Néi dung §iÓm 
C©u1.1 
1.5®iÓm 
 §¸nh dÊu c¸c lä, råi lÊy c¸c mÉu thö 
§æ lÇn l−ît c¸c mÉu thö víi nhau : NÕu 2 mÉu khi trén lÉn cã kÕt tña lµ 
NaOH vµ FeCl2 (A). Kh«ng cã kÕt tña lµ HCl vµ NaCl (B) 
- LÊy 1 trong 2 dd (B) cho vµo kÕt tña thu ®−îc ë trªn : NÕu hoµ tan kÕt tña lµ 
HCl, kh«ng hoµ tan kÕt tña lµ NaCl. 
- §Ó ph©n biÖt dung dÞch FeCl2, NaOH (A): Trén mét Ýt dung dÞch HCl võa 
t×m víi 1 trong 2 dung dÞch (A), sau ®ã nhá giät dung dÞch cßn l¹i vµo hçn 
hîp: 
+ NÕu cã kÕt tña xuÊt hiÖn th× dung dÞch nhá giät lµ FeCl2 v× sau khi trung 
hoµ NaOH cßn d− sÏ t¹o kÕt tña víi FeCl2. Dung dÞch võa trén lµ HCl 
vµ NaOH. 
+ NÕu kh«ng cã kÕt tña th× dung dÞch nhá giät lµ NaOH v× trong hçn hîp 
cã HCl nªn NaOH nhá vµo dù ph¶n øng trung hoµ chø ch−a cã ph¶n øng 
t¹o kÕt tña. 
(ViÕt ®ñ 3 ph−¬ng tr×nh ph¶n øng ) 
 NaOH + HCl 
 NaCl + H2O 
 2NaOH + FeCl2
 Fe(OH)2 + 2NaCl 
 Fe(OH)2 + 2HCl 
 FeCl2 + 2H2O 
0.5 
0.5 
0.5 
C©u1.2 
1.5®iÓm 
Cho hçn hîp muèi (dung dÞch) t¸c dông víi NH3 d−: 
 FeCl2 + 2NH3 + 2H2O 
 Fe(OH)2 + 2NH4Cl 
 AlCl3 + 3NH3 + 3H2O 
 Al(OH)3 + 3NH4Cl 
- Läc lÊy kÕt tña, phÇn n−íc läc chøa NaCl, NH4Cl. C« c¹n n−íc läc ®−îc hai 
muèi ë nhiÖt ®é cao thu ®−îc NaCl v×: 
 NH4Cl →
ot NH3 + HCl 
- PhÇn kÕt tña cho t¸c dông víi dung dÞch NaOH d−: 
 Al(OH)3 + NaOH 
 NaAlO2 + 2H2O 
kÕt tña cßn l¹i lµ Fe(OH)2, läc lÊy Fe(OH)2 cho t¸c dông víi dung dÞch HCl 
d−: Fe(OH)2 + 2HCl 
 FeCl2 + 2H2O 
0.5 
 56 
c« c¹n phÇn dung dÞch thu ®−îc FeCl2. 
PhÇn n−íc läc gåm NaAlO2 vµ NaOH d− ®−îc xö lÝ b»ng CO2 d− ( hoÆc H
+ 
võa ®ñ) 
 NaOH + CO2 
 NaHCO3 
 NaAlO2 + CO2 + 2H2O 
 NaHCO3 + Al(OH)3 
Läc lÊy Al(OH)3 kÕt tña cho t¸c dông víi HCl d− : 
 Al(OH)3 + 3HCl 
 AlCl3 + 3H2O 
C« c¹n dung dÞch thu ®−îc AlCl3. 
0.5 
0.5 
C©u 2.1 
1.5 
®iÓm 
 Kh«ng khÝ láng ®em ch−ng ph©n biÖt ®−îc N2 vµ O2 
§iÖn ph©n n−íc: 2H2O →
dp 2H2 + O2 
Tæng hîp amoniac: N2 + 3H2 →
Ptt o , 2NH3 
4NH3 + 5O2  →
Ptt o , 4NO + 6H2O 
2NO + O2 
 2NO2 
4NO2 + O2 +2H2O 
 4HNO3 
NH3 + HNO3 
 NH4NO3 (®¹m 2 l¸) 
CaCO3 →
ot CaO + CO2 
CO2 + 2NH3 
 (NH2)2CO + H2O 
 ( Urª) 
0.5 
0.5 
0.5 
C©u 2.2 
1.5 
®iÓm 
Na + H2O 
 NaOH + 2
1
H2 (1) 
 2a a mol 
CO2 + 2NaOH 
 Na2CO3 + H2O (2) 
 b 2b mol 
khi 2b = 2a 
 a = b dd Y cã Na2CO3. 
CO2 + NaOH 
 NaHCO3 (3) 
 b 2a mol 
khi 2a = b 
 Y cã NaHCO3 
 VËy: b 2a 
 Na2CO3 a < b < 2a NaHCO3 
b < a : dd Y cã Na2CO3 vµ NaOH d− 
b = a : dd Y cã Na2CO3 
a < b < 2a :dd Y cã Na2CO3 + NaHCO3 
b ≥ 2a : dd Y cã NaHCO3 
0.5 
0.5 
0.5 
C©u 3 
2.0 
Ph−¬ng tr×nh ho¸ häc: 
Al2O3 + 6HCl 
 2AlCl3 + 3H2O (1) 
Fe2O3 + 6HCl 
 2FeCl3 + 3H2O (2) 
CuO + 2HCl 
 CuCl2 + H2O (3) 
Fe2O3 + 3H2 
 2Fe + 3H2O (4) 
CuO + H2 
 Cu + H2O (5) 
Gäi sè mol Al2O3, Fe2O3, CuO trong thÝ nghiÖm lÇn 1 lµ x, y, z (mol). 
Tõ (1), (2), (3) , sè mol HCl tham gia ph¶n øng lµ 6x, 6y, 2z. 
0.25 
0.25 
0.25 
0.25 
0.25 
0.25 
 57 
®iÓm Ta cã 102x + 160y +80z = 4,22 (I) 
 6x + 6y +2z = 0,16 (II) 
Trong thÝ nghiÖm lÇn 2, sè mol c¸c chÊt tham gia ph¶n øng gÊp n lÇn sè mol 
tham gia thÝ nghiÖm lÇn 1, tøc lµ sè mol Al2O3, Fe2O3, CuO lµ nx, ny, nz . 
 n(x + y + z) = 0,08 (III) 
Tõ (4) vµ (5) ta cã: n(3y + z) = 0,1 (IV) 
Gi¶i ra ta cã n = 2 ; x = 0,01; y = 0,01; z = 0,02 
Thµnh phÇn % cña Al2O3 = 24,17 % ; Fe2O3 = 37,91% vµ CuO = 37,92% 
0.25 
0.25 
C©u 4.1 
2.5 
®iÓm 
Ph−¬ng tr×nh ho¸ häc: 
Mg + H2SO4 → MgSO4 + H2 (1) 
Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2 (2) 
Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 (3) 
H2 + CuO →
ot Cu + H2O (4) 
Sè mol H2SO4 = 0,2×1,2 = 0,24mol 
- Gi¶ sö hçn hîp chØ chøa Mg ( Mg cã M nhá nhÊt trong 3 kim lo¹i ) th× sè 
mol = 18,5 : 24 ≈ 0,77 mol 
- NÕu hçn hîp chØ chøa Zn ( Zn cã M lín nhÊt trong 3 kim lo¹i ) 
 th× sè mol = 18,5 : 65 ≈0,29 mol. 
→ sè mol hçn hîp n»m trong kho¶ng : 
 0,29 ≤ sè mol hçn hîp kim lo¹i ≤ 0,77. 
-Theo c¸c ph−¬ng tr×nh ho¸ häc sè mol kim lo¹i ph¶n øng víi H2SO4 theo tØ 
lÖ 1:1 ; Víi sè mol H2SO4 lµ 0,24 chØ cã thÓ t¸c dông víi 0,24 mol kim lo¹i 
trªn. Do ®ã l−îng axit hÕt, kim lo¹i cßn d−. 
Sè mol H2 = sè mol H2SO4 = 0,24 mol 
LÊy 
2
1
 thÓ tÝch H2 = 0,24 : 2 = 0,12 mol 
- NÕu trong èng chØ cßn l¹i Cu, sè mol Cu = 8,96 : 64 = 0,14 mol. 
 Theo(4) sè mol Cu = sè mol H2 = 0,14 mol 
 Thùc tÕ chØ cã 0,12 mol H2 tham gia ph¶n øng 
-VËy H2 ph¶n øng hÕt, CuO cßn l¹i ch−a ph¶n øng hÕt. 
-Sè gam CuO ph¶n øng lµ 0,12 × 80 = 9,6g 
-Sè gam Cu sinh ra = 0,12 × 64 = 7,68g 
-Sè mol CuO cßn l¹i lµ 8,96 – 7,68 = 1,28g 
-Sè gam CuO cã lóc ®Çu : x = 9,6 + 1,28 = 10,88g. 
0.25 
0.25 
0.25 
0.25 
0.5 
0.5 
0.5 
C©u 4.2 
Ph−¬ng tr×nh ph¶n øng 
 HCl + Na → NaCl + H2O 
nHCl = 0,6 .V1(mol) 
nNaOH = 0,4 .V2(mol) 
32OAl
n = 
102
021,
 = 0,01 (mol) 
0.5 
 58 
2.5 
®iÓm 
Tr−êng hîp 1: HCl d−: 
 6HCl + Al2O3 → 2AlCl3 + 3H2O 
 0,06 ← 0,01 
 ThÓ tÝch dung dÞch A: V1 + V2 = 0,6 (1) 
Sè mol HCl ban ®Çu: 0,6V1 = 0,4V2 + 0,06 (2) 
Tõ (1), (2) cã: V1 = V2 = 0,3 (lÝt). 
Tr−êng hîp 2: NaOH d−: 
 2NaOH + Al2O3 → 2NaAlO2 + H2O 
 0,02 ← 0,01 
 ThÓ tÝch dung dÞch A: V1 + V2 = 0,6 (3) 
Sè mol NaOH ban ®Çu: 0,4V2 = 0,6V1 + 0,02 (4) 
Tõ (3), (4) cã: V1 = 0,22(lÝt); V2 = 0,38 (lÝt). 
0.5 
0.5 
0.5 
0,5 
C©u 5 
3.0 
®iÓm 
Gäi a lµ sè mol cña muèi MS, n lµ ho¸ trÞ cña M. 
V× O2 d− nªn M cã ho¸ trÞ cao nhÊt trong trong oxit: 
2MS + (2+ 0,5n)O2 →
ot
 M2On + 2SO2 
 a 0,5a 
M2On + 2nHNO3 → 2M(NO3)n + nH2O 
 0,5a an a 
Khèi l−îng dung dÞch HNO3: 
 (63na × 100) : 37,8 = 166,67na 
Khèi l−îng dung dÞch sau ph¶n øng: 174,67na + Ma 
Ta cã : C% M(NO3)n = 
Ma)(174,67na
62na)(Ma
+
+
×100 = 41,72 
→ M = 18,65n → n =3 → M = 56 lµ Fe. 
- VËy nFeS = nFe(NO3)3 = 0,05 mol 
mdd ban ®Çu = 29g ; mdd sau kÕt tinh lµ 29 – 8,08 = 20,92g. 
-Khèi l−îngFe(NO3)3 cßn l¹i trong dung dÞch: 267,
100
34,7)(20,92
=
×
g 
 nFe(NO3)3 cßn l¹i trong dung dÞch : 242
267,
 = 0,03 mol 
VËy n muèi r¾n kÕt tinh 0,05 - 0,03 = 0,02 mol 
 Gäi c«ng thøc muèi Fe(NO3)3.nH2O 
M muèi r¾n kÕt tinh = 8,08 : 0,02 = 404 → n = 9. 
C«ng thøc muèi r¾n lµ Fe(NO3)3.9H2O. 
0.5 
0,5 
0.5 
0,5 
0,5 
0,5 
 Câu 6 
1- Tính nồng độ dd H2SO4: (3,0 điểm) 
 - Mỗi phương trình phản ứng viết đúng cho 0,25 điểm ( tổng: 1,5 điểm) 
 - Tính ra nồng độ axit cho 2,0 điểm, ra kết quả cuối cùng lý luận chặt 
chẽ mới cho điểm tối đa 
 59 
Đề số 13: 
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 
Môn thi: Hóa học 
 Thời gian làm bài: 150’ ( không kể thời gian phát đề) 
Câu1:(3điểm) 
1- Trong hoá học, để làm khô chất khí người ta thường dùng một số chất làm khô . Hãy 
cho biết điều kiện một chất được chọn làm khô chất khí. 
2- Khí CO2 có lẫn hơi nước, những chất nào sau đây không được dùng làm khô khí CO2 
: P2O5, CaCl2 rắn, NaOHrắn , H2SO4 đặc , CaO. Giải thích và viết PTHH nếu có. 
Sè mol hçn hîp khÝ C: mol6,0
4,22
44,13
= ;trong ®ã 1 khÝ cã sè mol 
mol4.0
4,22
96,8
= 
§Æt khèi l−îng mol 2 khÝ lµ Mx vµ My ( Mx > My ) 
Gi¶ sö 0,2Mx + 0,4My = 0,6. 2. 27,42 
 Mx = 1,7534.My 
Gi¶i ®−îc: My = 43,83 ; Mx = 76,86 . Kh«ng phï hîp 
VËy: 904,322,04,0 =+ MyMx (*) 
 MyMx .7534,1= (**) 
Gi¶i ®−îc Mx = 64 ; My = 36,5 => 2 khÝ lµ SO2 vµ HCl. 
 C¸c ph−¬ng tr×nh ph¶n øng: 
 RCl + H2SO4 
0t
→ RHSO4 + HCl (1) 
 M + 2H2SO4 
0t
→ MSO4 + SO2 + 2H2O (2) 
Dung dÞch B: RHSO4 ; MSO4 ; H2SO4 d− 
Khi cho dd Ba(OH)2 vµo cã c¸c ph¶n øng: 
 Ba(OH)2 + RHSO4 → BaSO4 + ROH + H2O (3) 
 Ba(OH)2 + MSO4 → BaSO4 + M(OH)2 (4) 
 Ba(OH)2 + H2SO4 → BaSO4 + 2H2O (5) 
 M(OH)2 
0t
→ MO + H2O (6) 
Theo (1); (2) sè mol H2SO4 tham gia p−: 0,8 + 0,2 = 1,0 (mol) 
Theo (5) Sè mol H2SO4 d−: 0,4.2 - 0,2 - 0,4 = 0,2 (mol) 
Tæng sè mol H2SO4 = 1,2 mol => nång ®é dd H2SO4 lµ 34,0
2,1
= (M) 
2- X¸c ®Þnh kim lo¹i vµ muèi: (1,0 ®iÓm) 
Theo (2) vµ (4) sè mol M(OH)2 = 0,4 mol => 0,4(M + 34) = 209,6 - 0,8.233 
=23,2 
=> M = 24 vËy kim lo¹i lµ Mg. 
Theo ®Çu bµi : 
 0,4.24 + 0,2(R + 35,5) = 24,5 
=> R = 39 vËy kim lo¹i kiÒm lµ K muèi lµ KCl. 
 60 
3- Hãy trình bày cách pha 1lít dung dịch H2SO4 0,46M từ dung dịch H2SO4 98% ( d= 
1,84g/cm3) 
Câu 2:( 3điểm) 
1- Hoàn thành sơ đồ phản ứng sau ( ghi rõ điều kiện phản ứng) 
X + A F 
X + B Fe I F 
X + C X F 
( Mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng ) 
2- Có 4 mẫu phân bón hoá học không nhãn : Phân kali ( KCl ), phân đạm ( NH4NO3), 
Phân lân Ca(H2PO4)2 , phân ure : CO(NH2)2. Ở nông thôn chỉ có nước và vôi sống, ta có 
thể nhận biết được 4 mẫu phân đó hay không ? Nếu được hãy trình bày phương pháp 
nhận biết và viết PTHH cho cách nhận biết đó. 
( Biết rằng phân ure trong đất được chuyển hoá thành amoni cacbonat, là nguồn cung 
cấp dinh dưỡng cho sự phát triển cây trồng ) 
Câu3: (3điểm) 
1- X là một hiđrocacbon có công thức thực nghiệm : (C3H4)n. Biết X không làm mất 
màu dung dịch nước Brom. 
a) Lập luận xác định CTPT của X 
b) Xác định CTCT đúng của X. Biết X khi tác dụng với Clo ( ánh sáng) chỉ thu được 
một sản phẩm hữu cơ duy nhất chứa một nguyên tử Clo trong phân tử. 
2- Nêu phương pháp hoá học ( kèm theo phương trình phản ứng) tách các khí ra khỏi 
hỗn hợp: C2H6, C2H4 , C2H2 và SO2 . 
Câu 4: ( 3điểm) 
Dung dịch A chứa a mol CuSO4 và b mol FeSO4 
-Thí nghiệm 1: Cho c mol Mg vào A ,sau khi phản ứng kết thúc, dung dịch thu được có 
3 muối. 
-Thí nghiệm 2: Cho 2c mol Mg vào A, sau khi phản ứng kết thúc, dung dịch thu được 
có 2 muối. 
-Thí nghiệm 3: Cho 3c mol Mg vào A, sau khi phản ứng kết thúc, dung dịch thu được 
có 1 muối. 
Tìm mối quan hệ giữa a,b, và c trong mỗi thí nghiệm. 
Câu 5:( 4điểm) 
Cho V lít CO ( đktc) lấy dư đi qua ống sứ chứa 0,15 mol hỗn hợp A gồm FeO và Fe2O3 
nung nóng. Sau một thời gian để nguội, thu được 12 gam chất rắn B ( gồm 4 chất ) và 
khí X thoát ra ( tỷ khối của X so với H2 bằng 20,4). Cho X hấp thụ hết vào dung dịch 
nước vôi trong dư thì thu được 20 gam kết tủa trắng. 
1- Tính phần trăm khối lượng của các chất trong A. Xác định giá trị V. 
2- Cho B tan hết trong dung dịch HNO3 đậm đặc nóng. Tính khối lượng của muối khan 
tạo thành sau khi cô cạn dung dịch sau phản ứng. 
Câu 6: (4điểm) 
Cho 3,136 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm hai hiđrocacbon mạch hở vào bình nước brom 
dư. Sau khi kết thức phản ứng có 896 cm3 (đktc) một khí thoát ra và 32 gam brom phản 
ứng. 
E 
H 
K 
F 
I 
X 
F 
F 
A 
B 
C 
X 
X 
X 
+ 
+ 
Fe 
H 
E 
 61 
Mặt khác nếu đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X nói trên, cho sản phẩm hấp thụ hết vào 
580ml dung dịch Ca(OH)2 0,5M thì thu được kết tủa. Lọc bỏ kết tủa, lấy dung dịch 
nước lọc cho tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 lấy dư, ta thu tiếp kết tủa và tổng khối 
lượng hai lần kết tủa bằng 46,73g. 
Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo có thể có của hai hiđrocacbon. 
----------HẾT----------- 
Lưu ý: Thí sinh được sử dụng bảng tuần hoàn của BGD-ĐT ban hành và máy tính 
bỏ túi theo quy định. 
 Họ và tên thí sinh: .......................................................SBD:.......................... 
Phòng thi: ................... 
 Chữ ký giám thị 1: ....................................................... Chữ ký giám thị 2: 
........................................ 
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HSG MÔN HÓA HỌC LỚP 9 
( Gồm : 03 trang ) 
Câu/ý Nội dung Điểm 
Câu 1 
1(1đ) 
2(1đ) 
3(1đ) 
--------------------------------------------------------------------------------------------- 
Điều kiện một chất chọn làm chất khí : 
- Chất có khả năng hút nước 
- Không phản ứng và không tạo chất phản ứng với chất khí cần làm khô 
------------------------------------------------------------------------------------------- 
Những chất không được chọn để làm khô khí CO2 : NaOH rắn, CaO vì: 
CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + 2H2O ( hoặc NaHCO3) 
CO2 + CaO → CaCO3 
( mỗi ptpư 0,25 điểm ) 
------------------------------------------------------------------------------------------- 
Khối lượng H2SO4 = 98 × 0,46 × 1 = 45,08 gam 
Thể tích dung dịch H2SO4 98% cần lấy : 
45,08 100 25 ml
98 1,84
×
=
×
Cách pha: Lấy một thể tích đủ lớn ( Nhỏ hơn 1 lít ) cho vào cốc có vạch chia 
thể tích. Dùng dụng cụ hút chính xác 25 ml H2SO4 98% cho từ từ vào cốc và 
khuấy đều. Sau đó thêm nước vào cốc cho đủ 1 lít. 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
Câu 2 
1( 1đ) 
2(2đ) 
---------------------------------------------------------------------- ... g thay ®æi. 
C©u 6: Chia hçn hîp A gåm r−îu etylic vµ r−îu X (CnHm(OH)3) thµnh 2 phÇn b»ng 
nhau. Cho phÇn 1 t¸c dông hÕt víi Na thu ®−îc 15,68 lit H2 (®ktc). §èt ch¸y hoµn toµn 
phÇn 2 thu ®−îc 35,84 lit CO2(®ktc) vµ 39,6 gam H2O. T×m c«ng thøc ph©n tö, viÕt c«ng 
thøc cÊu t¹o cña r−îu X, biÕt r»ng mçi nguyªn tö cacbon chØ cã thÓ liªn kÕt víi 1 nhãm 
– OH. 
 HÕt. 
H−íng dÉn chÊm thi tuyÓn sinh 10 chuyªn 
N¨m häc: 2007 – 2008 
M«n thi: Ho¸ häc 
 Thêi gian lµm bµi: 
150 phót 
 (§Ò nµy gåm: 06 c©u, 06 trang) 
C©u Néi dung §iÓm 
 1 
(3®) 
a) A1: Fe3O4; Fe 
 A2: Fe; Al; Al2O3 
0,125 
0,125 
M· ký hiÖu 
HD03H– 07 – 
TS10CH 
 107 
 B1: NaAlO2; NaOH d− 
 B2: Na2SO4; Al2(SO4)3; H2SO4 d− 
 B3: Fe2(SO4)3 
 B4:FeSO4; Al2(SO4)3 
 C1: H2; C2 : SO2; C3 : NO 
 B5: Fe2(SO4)3; Fe(NO3)3; Al2(SO4)3 
 C4: NO2 
b) C¸c PTP¦: 
1) 2Al + 2NaOH + 2H2O → 2NaAlO2 + 3H2↑ 
2) Al2O3 + 2NaOH → 2NaAlO2 + H2O 
3) Fe3O4 + 4H2 →
ot 3Fe + 4H2O 
4) 8Al + 3Fe3O4 →
ot 4Al2O3 + 9Fe 
5) 2NaOH + H2SO4 → Na2SO4 +2H2O 
6) 2NaAlO2 + 4H2SO4 → Na2SO4 + Al2(SO4)3 + 4H2O 
7) 2Fe + 6H2SO4 (®Æc) →
ot Fe2(SO4)3 + 3SO2↑ + 6H2O 
8) 2Al + 6H2SO4 (®Æc) →
ot Al2(SO4)3 + 3SO2↑ + 6H2O 
9) Al2O3 + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2O 
10) Fe + Fe2(SO4)3 → 3FeSO4 
11) 3FeSO4 + 4HNO3 (loRng) → Fe2(SO4)3 + Fe(NO3)3 + NO↑ 
12) 2NO + O2 → 2NO2 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,375 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
 2 
(3®) 
a) Cho lÇn l−ît tõng dung dÞch t¸c dông víi nhau, ta thu ®−îc kÕt 
qu¶: 
 KOH HCl FeCl3 Cu(NO3)2 Al(NO3)3 NH4Cl 
KOH ↓ ↓ ↓ ↑ 
HCl 
FeCl3 ↓ 
Cu(NO3)2 ↓ 
Al(NO3)3 ↓ 
NH4Cl ↑ 
- Dung dÞch nµo khi cho vµo c¸c dung dÞch cßn l¹i: cho 1 kÕt 
tña n©u ®á, 1 kÕt tña xanh l¬, 1 kÕt tña tr¾ng (nÕu cho d− ↓ 
tan), 1 khÝ mïi khai bay lªn ⇒ dung dÞch KOH. 
1) 3KOH + FeCl3 → Fe(OH)3↓ + 3KCl 
 (n©u ®á) 
2) 2KOH + Cu(NO3)2 → Cu(OH)2 + 2KNO3 
 (xanh l¬) 
3) 3KOH + Al(NO3)3 → Al(OH)3 + 3KNO3 
 (tr¾ng) 
4) KOH (d−) + Al(OH)3 → KalO2 (dd) + 2H2O 
5) KOH + NH4Cl → NH3 + KCl + H2O 
 (mïi khai) 
1,0 
0,5 
0,25 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
 108
- Dung dÞch cho vµo c¸c dung dÞch cßn l¹i: cho 1 kÕt tña n©u 
®á ⇒ dung dÞch FeCl3 
- Dung dÞch cho vµo c¸c dung dÞch cßn l¹i: cho 1 kÕt tña xanh 
l¬ ⇒ dung dÞch Cu(NO3)2 
- Dung dÞch cho vµo c¸c dung dÞch cßn l¹i: cho 1 kÕt tña 
tr¾ng, kÕt tña tan ngay, nÕu cho d− dung dÞch kÕt tña tr¾ng 
l¹i xuÊt hiÖn ⇒ dd Al(NO3)3 
6) 3KalO2 + Al(NO3)3 + 6H2O → 3KNO3 + 4Al(OH)3↓ 
 (tr¾ng) 
- Dung dÞch khi cho vµo c¸c dd cßn l¹i: cho 1 chÊt khÝ mïi 
khai bay lªn ⇒ dd NH4Cl 
- Dung dÞch cho vµo c¸c dung dÞch cßn l¹i kh«ng quan s¸t 
®−îc hiÖn t−îng g× ⇒ dd HCl 
b) + Mét muèi võa t¸c dông víi dung dÞch HCl, võa t¸c dông víi 
dd NaOH, c¶ 2 ph¶n øng ®Òu cho khÝ bay lªn ⇒ dd muèi lµ 
(NH4)2CO3 hoÆc (NH4)2SO3. 
1) (NH4)2CO3 + 2HCl → 2NH4Cl + H2O + CO2↑ 
2) (NH4)2CO3 + 2NaOH → Na2CO3 + 2NH3 ↑ + 2H2O 
 + Mét muèi võa t¸c dông víi dung dÞch HCl cho khÝ bay lªn, 
võa t¸c dông víi dd NaOH cho kÕt tña. 
⇒ dd muèi: Ca(HCO3)2 hoÆc Ba(HCO3)2 
1) Ca(HCO3)2 + 2HCl → CaCl2 + 2H2O + 2CO2↑ 
2) Ca(HCO3)2 + 2NaOH → CaCO3↓ + Na2CO3 + 2H2O 
0,125 
0,125 
0,125 
0,5 
0,125 
0,125 
0,5 
0,5 
 3 
(4,5®) 
1) nKOH = 0,2 (mol); )(15,02)( moln OHCa = 
TH1: NÕu chØ t¹o 1 muèi CaCO3 do PTP¦: 
Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ + H2O (1) 
 0,12(mol) )(12,0
100
12
mol= 
2COV (®ktc) = 0,12 . 22,4 = 2,688 (lit) 
TH2: NÕu t¹o 2 muèi: 
KOH + CO2 → KHCO3 (2) 
0,2(mol) 0,2(mol) 
 Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ + H2O (3) 
 0,12(mol) 0,12(mol) 0,12(mol) 
 Ca(OH)2 + 2CO2 → Ca(HCO3)2 (4) 
(0,15 - 0,12)mol 0,06(mol) 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,25 
0,25 
0,25 
0,125 
 109 
⇒ ∑ =
2COn 0,2 + 0,12 + 0,06 = 0,38 (mol) 
2COV (®ktc) = 0,38. 22,4 = 8,512 (lit) 
2) Hi®rocacbon A cã d¹ng CxHy 
Theo gi¶ thiÕt ta cã: 12x + y = 68 
Víi: y ≤ 2x + 2 ⇒ x = 5; y = 8 ⇒ CTPT: C5H8 
Hi®ro ho¸ hoµn toµn A t¹o ra B → C«ng thøc B: C5H12 
CTCT cña B: cã 3 cÊu t¹o (1 th¼ng, 1 nh¸nh Iso, 1 nh¸nh ch÷ thËp) 
CTCT cña A: cã 9 cÊu t¹o gåm: 3 chÊt cã liªn kÕt ba 
 6 chÊt cã liªn kÕt ®«i. 
Trong c¸c chÊt A, chÊt cã cÊu t¹o: 
CH2 = C – CH = CH2 dïng ®Ó ®iÒu chÕ cao su. 
 CH3 
nCH2 = C – CH = CH2 →
Pto , (– CH2 – C = CH – CH2 – )n 
 CH3 CH3 
2 metyl – buta®ien 1,3 
0,125 
0,125 
0,325 
0,125 
0,375 
1,125 
0,75 
 4 
(3,0®) )(2,0
84.100
7.240
3
molnNaHCO == 
Gäi ho¸ trÞ cña M lµ x. 
1) 2M + 2xHCl → 2MClx + xH2↑ 
2) NaHCO3 + HCl → NaCl + H2O + CO2↑ 
 0,2(mol) 0,2(mol) 0,2(mol) 
mNaCl = 0,2. 58,5 = 11,7 (g) 
Ta cã: m dd E = )(4681005,2
7,11 g=⋅ 
)(38
100
12,8.468 gm
xMCl == 
3) xNaOH + MClx → M(OH)X↓ + xNaCl 
0,25 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,25 
 110
4) 2M(OH)X →
ot M2OX + xH2O 
Tõ (3) vµ (4) ta cã: 2MClx → M2Ox 
⇒ 
xxx
n
xOM
4,0
1671
1638
2
=
−
−
= 
(2M + 16 x). 164,0 =
x
 ⇔ M = 12x 
x 1 12 3 ... 
M 12 24 36 
VËy M = 24 tho¶ mRn ⇒ M lµ Magie (Mg) 
⇒ )(2,0
2
4,0
2
moln
âOM == 
Ta cã: mdd HCl = mdd E + MNaHCOddCOH mmmm −−+ 322 
Theo (1), (3) vµ (4) ⇒ )(4,02
22
molnn
âOMH == 
 ⇒ nM = 0,4 (mol) 
⇒ mdd HCl = 468 + 0,4 . 2 + 0,2 . 44 – 240 – 0,4 . 24 = 228(g) 
Theo (1) vµ (2) ⇒ ∑nHCl = 2nM + 3NaHCOn 
 = 0,8 + 0,2 = 1 (mol) 
⇒ mHCl = 36,5(g) 
⇒ C% dd HCl = %100228
5,36
⋅ ≈ 16% 
0,25 
0,25 
0,5 
0,125 
0,125 
0,25 
0,25 
0,25 
 5 
(3,75®) 
1) C2H2 + H2  →
OtNi, C2H4 (1) 
C2H4 + H2  →
OtNi, C2H6 
KhÝ duy nhÊt cßn l¹i lµ C2H6 
⇒ c¸c p/− (1) vµ (2) x¶y ra hoµn toµn, H2, C2H2 ®Òu hÕt. 
V hçn hîp A gi¶m lµ do 
2H
V p/− = 8- 5 = 3 (lit) 
⇒ 
22HCV ban ®Çu = 22
1
HV = 1, 5(lit) 
0,25 
0,25 
0,125 
0,25 
0,125 
 111 
62HCV ban ®Çu = 8 – 1,5 – 3 = 3,5(lit) 
Do ®ã, tû lÖ khèi l−îng hçn hîp A so víi kh«ng khÝ b»ng: 
DhhA/ kk = 29.8
2.326.5,130.5,3 ++
= 0,65 
⇒ Hçn hîp A nhÑ h¬n kh«ng khÝ 0,65 lÇn 
2) a. Trong 1 lit dd A cã tæng sè mol −OH 
)(03,02.005,002,0 molnOH =+=− 
B¶n chÊt cña P¦ trung hoµ: OHHOH 2→+
+− 
⇒ ∑ ∑ −+ = OHH nn = 0,03 (mol) 
Trong 1 lit dd B cã tæng sè mol +H : 
+Hn = 0,05 + 0,05. 2 = 0,15 (mol) 
VËy , ®Ó cã tæng sè mol +H lµ 0,03 (mol) 
⇒Vdd B = 15,0
03,0
 = 0,2 (lit) 
b. Theo bµi ra ta cã PTP¦ sau: 
)2(
)1(
4
2
4
2
2
↓→+
→+
−+
−+
BaSOSOBa
OHOHH
Trong 0,2 lit dd B: 
−2
4SO
n = 0,05. 0,2 = 0,01 (mol) 
Theo (2): )(005,02
4
2 molnn SOBa == −= 
⇒ Sè mol Ion −24SO cßn d− = 0,01 – 0,005 = 0,005 (mol) 
V× thÓ tÝch dd thay ®æi kh«ng ®¸ng kÓ, ta cã: 
Vdd sau p/− = 1 + 0,2 = 1,2(lit) 
+K
n = 0,02 (mol) 
−Cln = 0,05 . 0,2 = 0,01 (mol) 
−2
4SO
n (d−) = 0,005 (mol) 
⇒
2,1
01,0
=
KClM
C = 0,0083(M) 
 )(0042,0
2,1
005,0
42
MC
SOKM
== 
0,125 
0,25 
0,125 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
 6 
(2,75®) 
)(2,2;)(7,0
22
molnmoln OHH == 
)(6,1
2
molnCO = 
2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2↑ 
2CnHm(OH)3 + 6 Na →2CNHm(Ona)3 + 3H2↑ 
C2H6O + 3O2 → 2CO2 + 3H2O 
2CnHm(OH)3 + 2
34 −+ mn
O2 → 2nCO2 + (3+ m)H2O 
Gäi sè mol C2H5OH lµ a (mol) 
Sè mol CnHm(OH)3 lµ b (mol) 
Ta cã: 0,5a +1,5b = 0,7 ⇒ a + b = 1,4 (1) 
 2a + nb = 1,6 (2) 
 3a + 
2
3+m
b = 2,2 
Tõ (1) ⇒ a = 1,4 – 3b thay vµo (2) ⇒ b. (6 – n) = 1,2 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,125 
0,25 
 112
⇒ 
n
b
−
=
6
2,1
Tõ (1) ⇒ b < 4,3
3
4,1
6
2,1
3
4,1
<⇒<
−
=⇒ n
n
b 
V× cã 3 nhãm OH nªn n ≥ 3 
VËy n = 3 ⇒ b = 0,4; a = 0,2 
Thay (1) vµo (3) ta ®−îc: b (15 – m) = 4 ⇒ m = 5 
⇒ CT cña X: C3H5(OH)3 
CTCT: CH2OH – CHOH – CH2OH 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
- HS lµm theo c¸ch kh¸c mµ ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a. 
- PTP¦ kh«ng c©n b»ng hoÆc thiÕu ®iÒu kiÖn th× cø hai lçi trõ ®i 0,125®. 
- PTP¦ viÕt sai c«ng thøc th× kh«ng cho ®iÓm cña ph−¬ng tr×nh ®ã. 
Đề số 25: 
Tr−êng th&thcs NGHĨA TRUNG §Ò thi chän häc sinh giái cÊp huyÖn 
 m«n thi : hãa 9 
 N¨m häc : 2013 - 2014 
 (Thêi gian : 150 phót kh«ng kÓ giao ®Ò) 
Câu 1: (3 điểm) 
a. Cho một mẫu Natri kim loại vào dung dịch CuCl2 , nêu hiện tượng và viết các phương 
trình hoá học. 
b. A, B, C là các hợp chất vô cơ của một kim loại. Khi đốt nóng ở nhiệt độ cao cho 
ngọn lửa màu vàng. Biết: 
A + B → C 
B 
0t
→ C + H2O + D↑ (D là hợp chất của cacbon) 
D + A → B hoặc C 
- Hỏi A, B, C là các chất gì? Viết các phương trình hoá học giải thích quá trình trên ? 
- Cho A, B, C tác dụng với CaCl2 viết các phương trình hoá học xảy ra. 
Câu 2: (2 điểm) 
Chỉ dùng thêm kim loại Ba, hãy trình bày phương pháp hóa học để phân biệt 5 dung 
dịch riêng biệt đựng trong 5 lọ mất nhãn là: (NH4)2SO4 , NH4Cl , Ba(NO3)2 , AlCl3 , 
FeCl3 . Viết phương trình hóa học. 
Câu 3: (3,5 điểm) 
Cho hỗn hợp A gồm: Mg và Fe vào dung dịch B gồm Cu(NO3)2 và AgNO3. Lắc đều cho 
phản ứng xong thì thu được hỗn hợp rắn C gồm 3 kim loại và dung dịch D gồm 2 muối. 
Trình bày phương pháp tách riêng từng kim loại ra khỏi hỗn hợp C và tách riêng từng 
muối ra khỏi dung dịch D. 
Câu 4: ( 3,5điểm) 
Thùc hiÖn chuçi biÕn ho¸ sau: 
 A1 + A2 → A3 + A4 
 A3 + A5 → A6 + A7 
 113 
 A11 + A4 →
0t A1 + A8 
 A6 + A8 + A9 → A10 
 A10 →
0t A11 + A8 
A3 lµ muèi s¾t clorua, nÕu lÊy 6,35 gam A3 cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d− thu 
®−îc 14,35 gam kÕt tña. T×m c¸c chÊt tõ A1 ®Õn A11, viÕt ph−¬ng tr×nh ho¸ häc. 
Câu 5: ( 2,5điểm) 
 HÊp thô hoµn toµn V lÝt khÝ CO2 (ë ®ktc) vµo 100ml dung dÞch Ca(OH)2 0,5M. Sau khi 
ph¶n øng kÕt thóc thu ®−îc 2 gam kÕt tña. TÝnh V. 
C©u 6. ( 3điểm) 
 Khử hoµn toµn 2,4 gam hỗn hợp đồng (II) oxit vµ sắt oxit bằng hiđro d−, thu được 1,76 
gam kim loại. Hßa tan kim loại ®ã bằng dung dịch HCl dư thấy tho¸t ra 0,448 lÝt khÝ H2 
ë ®ktc . X¸c ®Þnh c«ng thøc của oxit sắt ®ã. 
C©u 7. ( 2,5điểm) 
C« c¹n 161gam dung dÞch ZnSO4 10% ®Õn khi tæng sè nguyªn tö trong dung dÞch chØ 
cßn mét nöa so víi ban ®Çu th× dõng l¹i. T×m khèi l−îng n−íc bay ra. 
----------------------Hết------------------------- 
ĐÁP ÁN, THANG ĐIỂM 
Câu 1 
3 đ 
a. Hiện tượng: miếng Natri tan dần, có sủi bọt khí, màu xanh của 
dung dịch nhạt dần, có kết tủa màu xanh lơ xuất hiện. 
PTHH: 
 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 
 2NaOH + CuCl2 → Cu(OH)2 ↓ (xanh) + 2NaCl 
b. A, B, C là các hợp chất của Na vì khi đốt nóng cho ngọn lửa màu 
vàng. 
Để thoả mãn điều kiện của đầu bài: 
- A là NaOH; B là NaHCO3 và C là Na2CO3 
PTHH: NaOH + NaHCO3 → Na2CO3 + H2O 
 2NaHCO3 
0t
→ Na2CO3 + H2O + CO2 
 CO2 + NaOH → NaHCO3 
Hoặc: CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O 
- Cho A, B ,C tác dụng với CaCl2: Chỉ có Na2CO3 phản ứng 
 Na2CO3 + CaCl2 → CaCO3 + 2 NaCl 
0,25 
0,25 
0,25 
0,5 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
Câu 2 
2đ 
* Dùng kim loại Ba cho vào các dung dịch đều xuất hiện khí không 
màu: 
 Ba + 2H2O → Ba(OH)2 + H2 ↑ 
* Nếu xuất hiện khí không màu và kết tủa nâu đỏ là FeCl3 . 
 3Ba(OH)2 + 2FeCl3 → 2Fe(OH)3↓ + 3BaCl2 
*Nếu xuất hiện khí không màu và kết tủa sau đó tan là: AlCl3 . 
 3 Ba(OH)2 + 2AlCl3 → 2Al(OH)3↓ + 3BaCl2 
 Ba(OH)2 + 2Al(OH)3 → Ba(AlO2)2 + 4H2O 
*Nếu sinh ra khí có mùi khai và kê ́t tu ̉a trắng là: (NH4)2SO4 
 Ba(OH)2 +(NH4)2SO4 → BaSO4↓ + 2NH3 ↑ + 2H2O 
* Nếu sinh ra khí có mùi khai là: NH4Cl 
 Ba(OH)2 +2NH4Cl → BaCl2 +2NH3↑ + 2H2O 
0,25 
0,25 
0,5 
0,5 
0,25 
0,25 
 114
* Chỉ có khí không màu là: Ba(NO3)2. 
Câu 3 
3,5đ 
* Hỗn hợp rắn C gồm 3 kim loại : Ag, Cu, Fe dư và dung dich D 
gồm 2 muối Mg(NO3)2, Fe(NO3)2 
* Cho ddHCl dư vào chất rắn C chỉ có Fe tan tạo thành FeCl2. Cho 
ddFeCl2 tác dụng với dd NaOH dư tạo kết tủa Fe(OH)2. Nung kết 
tủa đến khối lượng không đổi ta thu được Fe2O3, Khử Fe2O3 bằng H2 
ta thu được Fe. 
 Fe+ 2HCl 
 FeCl2 + H2. 
 FeCl2 + 2NaOH 
 Fe(OH)2 +2 NaCl 
 4Fe(OH)2 + O2 
0t
→ 2 Fe2O3 + 4H2O 
 Fe2O3 + 3H2 
0t
→ 2Fe + 3H2O 
(Có thể điện phân dung dịch FeCl2 thu Fe) 
* Hỗn hợp Cu,Ag cho tác dụng với Oxi chỉ có Cu tác dụng .Cho hỗn 
hợp tác dụng với ddHCl ta thu được Ag không phản ứng, CuO tan 
trong ddHCl. 
 2Cu +O2 
0t
→ 2 CuO 
 CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O 
* Cho dd CuCl2 tác dụng với NaOH dư tạo Cu(OH)2 không tan. 
Nung Cu(OH)2 đến khối lượng không đổi thu được CuO, Khử CuO 
bằng H2 thu được Cu. 
 2NaOH + CuCl2 
 Cu(OH)2 ↓ + 2NaCl 
 Cu(OH)2 
0t
→ CuO +H2O 
 CuO + H2
0t
→ Cu +H2O 
(Có thể điện phân dung dịch CuCl2 thu Cu) 
* Cho Mg dư vào dung dịch D, cô cạn dung dịch thu muối 
Mg(NO3)2 
 Mg + Fe(NO3)2→ Mg(NO3)2 + Fe 
Tách Fe (bám trên Mg) và cho Fe dư vào dung dịch HNO3, cô cạn 
dung dịch thu muối Fe(NO3)2 
 Fe + 4HNO3 → Fe(NO3)3 + NO + 2H2O 
 Fedư + 2Fe(NO3)3 → 3Fe(NO3)2 
0,5 
1,25 
1,25 
0,5 
Câu 4 
3,5đ 
Gäi c«ng thøc ho¸ häc cña muèi s¾t clorua lµ FeClx 
 FeClx + AgNO3 → Fe(NO3)x + xAgCl 
 Sè mol AgCl = 14,35/143,5 = 0,1 mol 
 Theo PT: sè mol FeClx = 1/x . sè mol AgCl = 0,1/x 
 56 + 35,5x = 6,35x/0,1 => 28x = 56 => x = 2 
 VËy A3 lµ FeCl2 
A1 : Fe A2: HCl A3: FeCl2 A4: H2 
A5 : NaOH A6 : Fe(OH)2 A7: NaCl A8 : H2O 
A9 : O2 A10: Fe(OH)3 A11: Fe2O3 
 Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 
 FeCl2 + NaOH → Fe(OH)2 + NaCl 
 Fe2O3 + H2 →
to Fe + H2O 
 Fe(OH)2 + O2 + H2O → Fe(OH)3 
 Fe(OH)3 →
0t Fe2O3 + H2O 
0,25 
1 
1 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
 115 
Câu 5 
2,5đ 
 100ml = 0,1 lÝt 
Sè mol Ca(OH)2 = 0,1.0,5 = 0,05 mol 
 CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O (1) 
Theo PTHH (1) Sè mol CaCO3 lín nhÊt = sè mol Ca(OH)2 = 0,05 
mol 
Sè mol CaCO3 thu ®−îc = 2/100 = 0,02 mol < 0,05 mol 
V× sau ph¶n øng thu ®−îc kÕt tña, nªn cã thÓ x¶y ra c¸c tr−êng 
hîp sau: 
TH 1: ChØ t¹o muèi CaCO3 
Theo PT: Sè mol CO2 = sè mol CaCO3 = 0,02 mol 
 V = 0,02 . 22,4 = 0,448 lÝt 
TH2: Sau khi ph¶n øng kÕt thóc thu ®−îc 2 muèi: CaCO3 vµ 
Ca(HCO3)2 
 2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2 (2) 
 Theo (1) sè mol Ca(OH)2 = sè mol CO2 = sè mol CaCO3 = 0,02 mol 
 Sè mol Ca(OH)2 ë PT(2) = 0,05 – 0,02 = 0,03 mol 
 Sè mol CO2(2) = 0,06 mol 
 V = (0,02 + 0,06) 22,4 = 1,792 lÝt 
0,25 
0,25 
0,25 
0,5 
0,25 
0,25 
0,5 
0,25 
Câu 6 
3đ 
Gọi c«ng thức của oxit sắt lµ : FexOy . Với x, y nguyªn d−¬ng 
 CuO + H2 →
to Cu + H2O (1) 
 FexOy + yH2 →
to xFe + yH2O (2) 
 2HCl + Fe → FeCl2 + H2 (3) 
Sè mol H2 = 0,448/22,4 = 0,02 mol 
Lượng Fe sinh ra ở (2) cũng lµ lượng Fe phản ứng ở (3) 
 Theo (3): Sè mol Fe = Sè mol H2 = 0,02 mol => mFe = 0,02. 56 = 
1,12 g 
=> khèi l−îng cña Cu = 1,76 – 1,12 = 0,64g 
=> sè mol Cu = 0,64/64= 0,01mol 
Theo (1) sè mol CuO = sè mol Cu = 0,01 mol 
Khèi l−îng cña CuO = 0,01 . 80 = 0,8g 
=> khèi l−îng cña FexOy = 2,4 – 0,8 = 1,6g => nFexOy = yx 1656
6,1
+
Theo (2) sè mol Fe = x . Sè mol FexOy 
=> 
yx 1656
6,1
+
. x = 0,02 
HS gi¶i ph−¬ng tr×nh t×m ra x/y = 2/3 
VËy c«ng thøc oxit s¾t lµ Fe2O3 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,25 
0,25 
Câu 7 
2,5đ 
Khối lượng ZnSO4 = 16,1 gam ⇒ n = 0,1 mol 
Khối lượng nước = 144,9 gam ⇒ n = 8,05 mol 
Vì 1 phân tử ZnSO4 có 6 nguyên tử 
⇒ 0,1 mol ZnSO4 chứa 0,6 mol nguyên tử 
Vì 1 phân tử H2O chưa 3 nguyên tử 
⇒ 8,05 mol H2O chứa 24,15 mol nguyên tử 
Tổng số mol nguyên tử trước khi cô cạn: 0,6 + 24,15 = 24,75 mol 
Tổng số mol sau khi cô cạn 24,75 : 2 = 12,375 
Số nguyên tử giảm đi do nước bay hơi 
Gọi khối lượng nước bay hơi là x 
0,25 
0,25 
0,5 
0,5 
0,25 
0,25 
 116
Có 3x/18 mol nguyên tử bị bay hơi 
⇒ 3x/18 = 12,375 ⇒ x = 74,25 gam 
0,5